İSTANBUL (AA) – Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı, Çevre Sağlığı Programı Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, bilinçsiz su kullanımıyla tüm canlılar için önemli olan su kaynaklarının azaldığını belirtti.
Üniversite açıklamasında görüşlerine yer verilen Karakaş, 2050 yılında yeterli içme suyuna ulaşamayan insan sayısının 3.76 milyara yükselebileceğinin tahmin edildiğini ifade etti.
Bilinçsiz su kullanımıyla tüm canlılar için önemli olan su kaynaklarının azaldığını aktaran Karakaş, “Temiz suya ulaşılamaması durumunda ise salgın hastalıklar oluşabilir. Bu sorunu önlemenin yolu ise su tasarrufundan geçiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Karakaş, toplumda suyun önemi ve su kullanımı konusunda eğitimler verilerek ailelerin ve gençlerin bilinçlenmesinin sağlanması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Okullarda çocuklar için su kullanımıyla ilgili oyunlar hazırlanarak su tasarrufu öğretilebilir. Su tasarrufu ve su tüketimiyle ilgili broşürler hazırlanabilir. Ayrıca, su tüketiminin bir göstergesi olan su ayak iziyle ilgili de bilgilendirmeler yapılmalıdır. Sensörlü muslukların kullanımıyla diş fırçalama ve el yıkama gibi uygulamalarda su tasarrufu sağlanabilir. Ayrıca, su tasarrufu sağlayan musluk ucuna yerleştirilebilen perlatör kullanımıyla yüzde 90'a kadar su tasarrufu yapılabiliyor.
Tarımda yanlış yöntemle sulama yapıldığında ciddi miktarda doğal kaynak suyu harcanıyor. Tarımda kullanılabilen su sensörleri vasıtasıyla toprakta nem düzeyi ölçülerek sulamayla ilgili doğru zaman tespit edilebiliyor. Ayrıca çamaşır ve bulaşık makineleri tam dolmadan çalıştırılmamalıdır. Duş süresi kısaltılmalı ve su israfı önlenmelidir. Bahçe sulamada akıllı sistemler kullanılmalıdır. Meyve, sebze yıkama ve diş fırçalama gibi günlük aktiviteler esnasında su boşa akıtılmamalıdır.”
– “Musluklarda perlatör kullanılarak yarı yarıya su tasarrufu sağlanabilir”
Endüstriyel sektörlerde su kullanımının mümkün olduğu kadar azaltılarak, endüstriyel atık suyun arıtılmasının sağlanabileceğini aktaran Karakaş, “Arıtılan su, tesis içinde tekrar kullanılarak soğutma suyu, proses suyu, kazan besleme suyu olarak kullanılabilir. Bunun yanında, yağmur suyu hasadı, atıksu geri kazanımı, daha az su tüketen ya da kuru proseslerin tercih edilmesi, kimyasal kullanımının azaltılması, yıkama, durulama işlemlerinin optimizasyonu, soğutma amacıyla soğutma kulelerinin kullanılması ve buhar geri kazanımı yapılmasıyla verimli su kullanımı sağlanmaktadır.” ifadesini kullandı.
Karakaş, bilinçli su kullanımı için evlerde yapılabilecekleri şu şekilde sıraladı:
“Musluklarda su tasarrufu sağlayan perlatör kullanılarak yarı yarıya su tasarrufu sağlanabilir. Çamaşır ve bulaşık makineleri bir defada ortalama 40 litre su tüketmektedir. Bulaşık ve çamaşır makineleri tam dolmadan çalıştırılmamalı ve su tasarrufu sağlayan makineler tercih edilmelidir. Bulaşıklar makineye yerleştirilmeden önce tabakta kalan yemek artıkları durulanmamalı, peçete ile çöpe atılmalıdır.
Sebze meyve yıkarken akan suda yıkama yapılmamalı, kap içerisinde yıkama yapılmalıdır. Mutfakta kullanılan sular yeniden kullanılmalıdır. Sifonun bir kez çekilmesi ile yaklaşık 10 litre su harcanmaktadır. Su tasarrufu sağlayan klozetler kullanılarak yüzde 60 daha az su tüketimi sağlanmaktadır. Tuvalet rezervuarlarının düşük kapasiteli olanları tercih edilmelidir. Tuvalet rezervuarlarının içine su dolu pet şişe gibi ağırlık oluşturan maddeler konularak (yaklaşık yüzde 20 oranında) daha az su tüketimi sağlanabilmektedir. Klasik duş başlıkları yerine düşük akımlı aeratörlü başlıklar kullanılmalıdır.
Klasik duş başlıkları dakikada ortalama 15-20 litre su akıtırken; düşük akımlı aeratörlü duş başlıkları dakikada 9-10 litre su tüketerek su tasarrufunu desteklemektedir. Duş alırken suyun ısınması aşamasında fazla miktarda su boşa harcanmaktadır. Bu esnada boş kovaya ısınmakta olan su doldurularak temizlikte ya da tuvalette kullanılabilir. Diş fırçalama, el yıkama esnasında dakikada ortalama 15 litre suyun boşa akmasını engellemek amacıyla su kapatılmalıdır. Su kaçağı ve sızıntılara karşı tuvaletler ve musluklar kontrol edilmelidir.”
Nöbetçi Eczaneler