Safranbolu, Geleneksel Türk Evleri ile tanınarak, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ön plana çıkıyor. Safranbolu Evleri, sadece Türkiye değil, dünya kültürel mirası görünümünde de büyük bir önem taşıyor. Safranbolu Evleri, geçirdikleri yangına rağmen direnerek, kimi zaman pullar üzerinde kimi zamanda kartpostallarda yaşatılmaya devam ediliyor.

Safranbolu Evleri, medyada özellikle yer bulurken, 22 Kasım 1978 Tarihi’nde basılan “Safranbolu Evi” temalı pul, serisi içerisinde en pahalı ederiyle, halka sunulmayı başarıyor. Bu özel pul, Safranbolu’nun mimari değerini ve kültürel mirasını koleksiyonlara taşıması açısından büyük bir değer anlamına geliyor. Safranbolu Evi’ni temsilen gösterilen konak ise, 21 yıl önce büyük bir yangın geçiriyor ve bu özgün hali sadece pulda kalıyor.

Eser Koruma Uzmanı, “Safranbolu Evi”nin pul koleksiyonları arasında çok özel yere sahip olduğunu vurgulayarak, şunlara değindi: “Safranbolu Evleri, kültür ve turizm kapsamında ülkemizde ve dünyada ön plana çıkarılan en önemli unsurlardan bir tanesi olarak biliniyor. Geleneksel Türk Mimarisi tarzındaki Safranbolu Evleri, konumlarıyla ve yapı tasarımlarıyla dikkat çekiyor. İlçe Merkezi’nde 19. yüzyıl başlarında yapılmış yaklaşık 2 bin tane ev bulunuyor. Safranbolu’nun iki ayrı kesimde gruplaşmasıyla; şehir diye bilinen kışlık olarak kullanılan kesim ile ikincisi de, Bağlar diye bilinen ve yazlık olarak kullanılan kesimden oluşuyor. Safranbolu, geleneksel Türk toplum yaşamının özelliklerini kent ölçeğinde yaşatan tarihi ve kültürel eserlerini tüm insanlara sunuyor. Sahip olduğu zengin kültürel miras ve bu mirası koruma başarısı, Safranbolu’yu bir dünya kenti ününe kavuşturuyor ve UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi’ne alınmasını sağlıyor. Kent ölçeğiyle korumacılık anlayışında örnek oluşturmasıyla gün geçtikçe daha çok ilgi görüyor. Bin 200’ü koruma altında olan sayısız kültür eseri barındıran Safranbolu, dünyanın en iyi korunan tarihi evleriyle biliniyor” Bu daha çok Geleneksel Türk Evleri ile tanınan Safranbolu’nun, tarihi zenginliklerini doğal güzellikleriyle bir arada sürdürmesi, bugün korumacılıkta 30 yılı geride bırakmasına neden oluyor.

UNESCO Dünya Mirası olarak Safranbolu
Safranbolu, geleneksel Türk Toplumu yaşantısının tüm özelliklerini yansıtan tarihi ve kültürel evleri ile tanınan bir yer olması, dünya çapında etiketlendi. 19. yüzyıl başlarından günümüze yaklaşık 2 bin geleneksel ev barındıran ilçe, UNESCO tarafından dünya miras listesine alındı. Zengin kültürel mirası ve koruma başarısıyla dikkat çeken Safranbolu, dolayısıyla kent ölçeğinde en iyi korunan yerlerden biri olarak öne çıktı. Safranbolu’nun UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilişinin 30. yılını kutlamak amacıyla özel projeler üzerinde çalışmalar başlandı.

Safranbolu’nun Mimari Değeri, Pul Koleksiyonlarında Kaldı
1978 yılında basılan “Safranbolu Evi” adlı pul, serideki en pahalı pul olarak 8 lira değerinde yer almıştı. Bu serideki diğer pullar ise 1 lira, 2.5 lira, 3.5 lira ve 5 lira değerindeydi. Bunların arasında, Boğaziçi Köprülü Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı, İzmit Saatçi Ali Efendi Konağı, Kula Beylerbeyi Evi, Milas Bahattin Ağa (Aslanlı) Evi yer aldı. Ancak pul üzerindeki 1978 yılında örnek gösterilen “Safranbolu Evi” günümüzde yıkık bir halde kalarak, korunamadı.

Yangın, Safranbolu’nun Kültürel Mirasına Zarar Veriyor
Karabük’ün Safranbolu İlçesi’nde, 514 yıllık tarihi konakta, 2010 yılında saat 02.00 sıralarında bilinmeyen bir nedenle yangın çıktı. Çatıda başlayan alevler kısa sürede ahşap yapıyı sardı. Bu tarihi yapının yangın sonrası kullanılamaz hale gelmesi, Safranbolu’nun kültürel mirasına büyük bir kayıp olarak değerlendiriliyor. Safranbolu Evleri’nde çıkan yangınlar sonrası restorasyon süreci yaşanmadığı görülüyor. Bu ev ise, sadece pul üzerinde yaşamaya devam ediyor.

Can Kaybı Olmadı, Ancak Tarihi Bir Miras Yok Oldu
Yangın sırasında konakta herhangi bir kişinin bulunmaması can kaybını önlerken, tarihi konağın yıkımı büyük üzüntü yarattı. 1535 yılında yapılan konağın bir önceki sahibi Saraçzade Ailesi’ydi. 2003 yılında satın alınan konak aslına uygun olarak restore ettirilip, 10 odalı otele dönüştürüldü. Aradan geçen 21 yıl sonra, konağın yıkık ve virane görüntüsü Han Arkası Sokak’ta yer alıyor.

Yangının Ardından Restorasyon Gerekliliği
Safranbolu’nun koruma çalışmalarının 30. yılı kutlanırken, yanan konakların henüz restore edilmemesi büyük bir kayıp olarak değerlendiriliyor. Geleneksel Türk mimarisinin önemli temsilcilerinden biri olan bu konaklar, hem yerel halk hem de turistler için bir değer taşıyordu. Yangınların ardından, Safranbolu’nun kültürel mirasının korunması için restorasyon çalışmalarının gerekliliği, bir kez daha gözler önüne geldi.