Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesince, hem cerrahi operasyon öncesi planlama hem de uygulamalı derslerde kullanılmak üzere 3 Boyutlu Tasarım ve Modelleme Laboratuvarı’ndaki 3D yazıcılarla çok sayıda canlı türüne ait kemik ve organ modelleniyor.
Fakültenin Veterinerlik Anatomisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağdaş Oto, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2017’de Anatomi Anabilim Dalı bünyesinde 3 Boyutlu Tasarım ve Modelleme Laboratuvarı kurduklarını söyledi.
Laboratuvarın aslında Medikal Tasarım Uygulama ve Araştırma Merkezinin (MEDİTAM) bir alt birimi olarak çalıştığını belirten Oto, “Anatomi uygulamalarında kullanılan kemik ve yumuşak doku malzemelerinin replikalarını yaparak, bunları eğitimlerde kullanmak amacıyla kurulduk. Özellikle ortopedi operasyonları için kemik modeli gerektiğinde veteriner hekime cerrahi öncesi planlamada yardımcı olması için modeller hazırlayabiliyoruz.” diye konuştu.
Oto, sadece hayvanlara değil tıp ve diş hekimliği fakültelerine de MEDİTAM üzerinden bu hizmeti verdiklerini ifade etti.
Aynı zamanda cerrahi kılavuzlar da hazırladıklarını ve bunun cerrahların operasyonlarını çok daha kısa sürede, çok daha yüksek başarı oranıyla tamamlamalarını sağladığını vurgulayan Oto, şöyle devam etti:
“Klinik beceri laboratuvarları için modeller üretiyoruz. Bu modelleri uygulama derslerinde uzman hekimler kontrolünde öğrenci arkadaşlar belli modüllerde kullanabiliyor. Bize veteriner hekimler gerek Ankara gerekse diğer illerden ameliyat olacak canlıyla ilgili tomografi ve MR verilerini gönderdiklerinde biz onların ihtiyacı olan modeli üretip kendilerine gönderiyoruz. Bu modeller üzerinde çalışarak operasyonlarını planlayabiliyorlar. Bunun dışında hasta sahibine yapılacak operasyonu anlatmak için bu modelleri kullanıyorlar. Hayvana ne yapılacağını sahibine anlattığınızda yapılacak işlem onun içine siniyor. Operasyon sonrası iyileşme ne kadar olmuş diye tekrar tarama yapılıp, ilk ve son halini de karşılaştırabiliyoruz. Yani hasta yakınıyla iletişimi ve hekimin başarısını artıran bir süreç işlenmiş oluyor.”
“Kedi, köpek, domuz, inek, keçi, koyun ve at kemiklerinin tamamını modelleyebiliyoruz”
Prof. Dr. Oto, bugüne kadar çok sayıda insan ve hayvan kemiği modellediklerini belirterek, “Bir kaplumbağa iskeleti üretmiştik. Onun dışında insan kafatası, insan çenesi, uzun bacak kemikleri çok ürettik ve üretmeye de devam ediyoruz. Kedi, köpek, domuz, inek, keçi, koyun ve at kemiklerinin tamamını modelleyebiliyoruz. Bunların üzerine dokular yerleştirerek, maketler oluşturabiliyoruz.” bilgisini verdi.
Bunların dışında tarama hizmetleri de olduğunu anlatan Oto, yüzey tarayıcısı ile herhangi yapının, objenin yüzey taramasını yapıp hem modelini oluşturduklarını hem de baskısını yaptıklarını söyledi.
Workshoplar için de modeller bastıklarını ifade eden Oto, “Kırık kemik modelleri talep ediliyor. Farklı parçalı kırıkları ayrı ayrı modelleyip basıyoruz. Bunları ortopedistler mezuniyet sonrası eğitimlerde kullanabiliyor.” dedi.
Uygulamanın avantajlarından bahseden Oto, şunları kaydetti:
“Normal şartlarda anatomi eğitiminde hayvanlardan temin ettiğimiz organik materyalleri kullanıyoruz. Bunun temini zor. Ya ölmüş hayvan bulmak gerekiyor ya da gerektiğinde etik kurallar dahilinde ötanazi yapabiliyoruz. 3 boyutlu modellememiz sayesinde bu sayıyı çok aza indirmiş oluyoruz. İstediğimiz zaman, istediğimiz modeli basabiliyoruz. Organik materyali temin etmek kadar saklaması da zor. Çünkü bunlar organik ve her zaman kemirgenleri o bölgeye davet ediyorlar. Temizliği çok zor oluyor. İklimlendirilmiş ortamlar gerekiyor.
Cihazla ürettiğimiz materyaller termoplastik bir malzeme. İnsan sağlığına bilinen herhangi zararı yok. Aynı zamanda bu sayede depolamayı da kolaylaştırmış oluyoruz. Herhangi özel depolama koşulu gerektirmiyor. Serin, çok fazla güneş ışığı almayan bir ortamda bulunmaları yeterli oluyor. Kokusu yok, dokunduğunuzda elinizi kirletmiyor. Çiviyle delinebiliyor ya da yapıştırıcıyla yapıştırabiliyor. Organik materyalde bunları yapmak çok daha zor. Hem uzun vadede ekonomik açıdan daha karlı hem de iş gücü açısından bizi yormayarak da ayrı bir avantaj sağlıyor.”
Nöbetçi Eczaneler