Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) ile ulusal ve memleketler arası paydaşları tarafından yürütülen ’Mavi Ekonomi’nin geliştirilmesinin amaçlandığı Blue Gates Projesi açılış toplantısı Trabzon’da yapıldı.
Açılış merasimine Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, DOKA Yönetim Kurulu Lideri ve Gümüşhane Valisi Aydın Baruş, DOKA Genel Sekreteri Kemal Akpınar, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) Başkanı Erkut Çelebi, protokol üyeleri ve Türkiye ile proje ortağı ülkelerden bilim insanları katıldı.
Toplantıda konuşan Trabzon Valisi Aziz Yıldırım, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın liderliğinde yürütülecek olan projenin bölgemizin mavi iktisat potansiyelini güçlendirme yolunda kıymetli bir adım olduğunu söyledi. Vali Yıldırım “Bölgemiz, Türkiye’nin deniz eserleri üretimi ve ihracatında kıymetli bir merkezdir. 2023 yılı prestijiyle ülkemizde avlanan deniz eserlerinin yüzde 61’inin TR90 Bölgesi’nden karşılanıyor olması, su eserleri bölümündeki liderliğimizi net bir halde ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra, bölgemiz Türk Somonu ihracatında Türkiye genelinde yüzde 40 hisseyle ikinci sırada yer almaktadır. Blue Gates Projesi, bu güçlü temeller üzerine inşa edilmiştir. Bu proje kapsamında geliştirilecek balık hastalıkları süratli teşhis kiti ve ortak laboratuvar çalışmaları, yalnızca deniz eserleri bölümümüzü güçlendirmekle kalmayacak, tıpkı vakitte bilimsel iş birliğinin ne kadar somut sonuçlar üretebileceğini de gösterecektir" dedi.
DOKA Yönetim Kurulu Lideri ve Gümüşhane Valisi Aydın Baruş ise "TR90 bölgesinin stratejik öncelikleri ortasında balıkçılık, su eserleri yetiştiriciliği, deniz ulaştırma, yenilenebilir mavi güç, kıyı turizmi, deniz biyoteknolojisi, gemi inşası üzere mavi iktisat dallarında üretimde katma pahanın artırılması, yatırım ortamının uygunlaştırılması, ihracatın arttırılması, işletmelerin değişen şartlara ahenk kabiliyetlerinin geliştirilmesi, işbirliği kültürünün geliştirilmesi, yeşil dönüşüm uygulamalarının yangınlaştırılması hedeflenmektedir. Blue Gates projesinin de bu maksatlara katkı sunacağına eminiz. Projenin uygulanmasında katkı veren herkese teşekkür ediyorum" diye konuştu.
DOKA Genel Sekreteri Kemal Akpınar da yaptığı konuşmada "Mavi iktisat, okyanus ve deniz tabanlı ekonomik faaliyetlere yönelik bütüncül ve sürdürülebilir bir yaklaşım olarak tanımlanıyor. Burada su eserleri kesiminin sürdürülebilir balıkçılık uygulamalarıyla üretim, ihracat ve istihdam kapasitenin artırılması ve katma kıymetinin yükseltilmesi de değer arz ediyor; mavi bayraklı plajlar üzere etraf dostu kıyı turizm uygulamaları da. Yeniden gemi inşa ve tersanecilik alanında yeşil teknolojilerin ve döngüsel iktisadın kullanımı, deniz nakliyatı ve liman faaliyetlerinde ise düşük emisyonlu altyapıya geçiş ve lojistik optimizasyonu da mavi iktisat kapsamında değerlendirilebilecek hususlardır" biçiminde konuştu.
“Türk Somonunu Türkiye’nin dünyadaki kıymetli bir markası haline getireceğiz”
TTSO Başkanı Erkut Çelebi ise son yıllarda su eserleri üretimi konusunda büyük bir kademe kaydettiklerini hatırlattı. Çelebi "2000’li yılların başında 150 milyon dolar civarında olan su eserleri üretimi dalının hacmi şu anda 1.5 milyar dolar düzeyine ulaşmış durumda. Karadeniz Bölgesinde somon ön plana çıkıyor. Levrek ve çupra da var. Somon Karadeniz’i sevdi, Karadeniz de somonu sevdi. Dünyadan da kalitesiyle büyük talep görüyor. Somon yetiştiriciliğinin geliştirilmesi için kimi projelerimiz var. Bilhassa deniz suyu sıcaklığından daha az etkilenmesi, hasebiyle denizde daha uzun mühlet tutup daha fazla büyümesini sağlamak maksadıyla çalışmalar yürütüyoruz. Nasıl Somon Norveç’in bir markası ise inşallah Türk Somonunu da Türkiye’nin dünyadaki değerli bir markası haline getireceğiz. Doğal ki yalnız somon değil. Bunun yanında levrek için de Amerika ve Kanada’dan çok büyük oranda levrek talebi var. Şu anda Norveç’in somon ihracatı 10 milyar dolar düzeylerinde. Türkiye’nin yaklaşık 7 katı. Gayemiz Norveç’i yakalamak. Bu nedenle somon ihracatından kazandığımız parayı teknolojiye yatırmamız, dalı geliştirip büyütmemiz gerek. Bu hususta da firmalarımızın kıymetli yatırımları var. Başka taraftan yetiştirilen somonun işlenmesi konusunda da dal her geçen gün gelişiyor. En değerli emelimiz somon ve öteki su eserleri üreticilerinin bir ortada bulunacağı Su Eserleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesini kurmaktır. Ayrıyeten şu anda ithal ettiğimiz somon yumurtası ve yavrusu üretimi yapılacak olan bir tesis kurulması için projemiz vardı. Fakat döviz kurumdaki artış nedeniyle Bu proje yapılamayacak duruma geldiği için iptal oldu. Artık çok ehemmiyet verdiğimiz bu hususta da yeni bir proje hazırlamak istiyoruz. Bu manada da dayanak bekliyoruz" sözlerini kullandı.
Başkan Çelebi, Türkiye’de somon tüketiminin artırılması gerektiğini de vurgulayarak, "Türkiye’de kişi başına balık tüketimi 8 kilogram civarında. Yunanistan’da 20, Almanya, İspanya, Portekiz’de 30, Japonya’ds 60 kilogram civarında. Türkiye’de balık yeme oranını arttırmamız gerek" tabirini kullandı.
Blue Gates Projesi
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı liderliğinde yürütülen ve "Karadeniz Havzası’nın Mavi ve Akıllı Dönüşümünü Güçlendirme" amacını taşıyan Blue Gates projesi, Avrupa Birliği’nin Interreg VI-B NEXT Karadeniz Havzası Programı kapsamında hayata geçiyor.
Proje, Karadeniz Havzası’ndaki inovasyon ve araştırma kapasitesini artırarak, mavi iktisat alanında sürdürülebilir ve yenilikçi tahliller sunmayı hedefliyor. 30 ay sürecek olan proje, Romanya, Bulgaristan, Türkiye ve Ukrayna iş birliğiyle, bölgesel ve memleketler arası seviyede büyük bir sinerji oluşturmayı amaçlıyor.