Doğu Karadeniz’de artan heyelan tehlikesi, şiddetli yağışlar ve yanlış arazi kullanımı nedeniyle büyürken uzmanlar, acil tedbirler alınması gerektiği konusunda uyarıyor.
Doğu Karadeniz Bölgesi, son yıllarda artan heyelan olaylarıyla karşı karşıya. Bilhassa Artvin, Rize ve Trabzon’da sıklıkla yaşanan toprak kaymaları, hem yerleşim alanlarını hem de tarım yerlerini tehdit ediyor. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi’nden Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde son yıllarda artan heyelan riskine dikkat çekerek artan yağışlar, çaylık alanların yaygınlaşması ve altyapı çalışmalarındaki eksikliklerin bu doğal afeti tetiklediğini söyledi.
Heyelanların en kıymetli nedenlerinden birinin yağış ölçüsündeki artış olduğunu vurgulayan Tüfekçioğlu, bilhassa şiddetli sağanakların heyelan oluşumunu hızlandırdığına işaret etti. Kıyı bölümündeki ormanlık alanların çay tarımına dönüştürülmesi de bu sorunu derinleştiriyor. Tüfekçioğlu, “Çay bitkisinin ağır kök yapısı, yağmur suyunun toprakta birikmesine neden oluyor ve bu da heyelan riskini artırıyor. Vatandaşlarımız, çaylık alanların alt kısımlarında konut yapmaktan katiyetle kaçınmalı” tabirlerini kullandı.
Eğimli yerlerde yapılan inşaat ve yol projelerinin toprak stabilitesini bozarak heyelanları tetiklediğine dikkat çeken Tüfekçioğlu, “Her yıl yol imali sırasında meydana gelen heyelanları engellemek için tünel geçişleri yahut sediment köprüleri inşa edilmesi kaide. Aksi takdirde bölgede can ve mal kayıpları devam eder” ikazında bulundu.
Kış aylarında çığ tehlikesi büyüyor
Karadeniz’in yüksek rakımlı bölgelerinde çığ tehlikesinin göz gerisi edilmemesi gerektiğini belirten Tüfekçioğlu, ağır kar yağışı sonrası yaşanan hava değişikliklerinin bu riski artırdığını söyledi. Tüfekçioğlu “Havanın ılımanlaşmasıyla birlikte kar katmanı süratle hareket edebilir ve çığ olaylarına yol açabilir. Bu nedenle, çığ tehlikesi olan alanlara kar yağışı sonrası gidilmemesi hayati değer taşıyor” diye konuştu.
Arhavi’de heyelan riski devam ediyor
Arhavi’de 8 Aralık tarihinde 4 kişinin vefatı ile sonuçlanan heyelanla ilgili değerlendirmelerde bulunan Tüfekçioğlu, bölgede hâlâ kopmaya hazır yamaçların bulunduğunu vurguladı. Uydu imajları ve hava fotoğrafları üzerinden yapılan incelemelerde, hareket etmeye hazır kitlelerin olduğunun görüldüğünü kaydeden Tüfekçioğlu “Bu materyallerin üstten alınması ya da aşağıya setler yapılarak hareketlerinin engellenmesi gerekiyor. Aksi takdirde bölgede can ve mal kaybı riski sürecektir” dedi.
Artan yağışlar ve toprak kaymaları göz önüne alındığında, bölgedeki altyapı çalışmalarının daha dikkatli planlanması gerektiğini vurgulayan Tüfekçioğlu, gelecekte beklenen yağış artışlarının heyelanları daha da artırabileceğine işaret etti. Tüfekçioğlu “Yağışların 200-400 mm ortasında artacağı öngörülüyor ve bu sağanaklar, heyelan riskini katbekat artıracak. Bölgenin topografik yapısı ve iklim değişikliği göz önünde bulundurularak, afet idaresi konusunda daha kapsamlı adımlar atılmalı” teklifinde bulundu.