İSTANBUL (AA) – Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Dr. Öğretim Üyesi Cansu Vatansever, antibiyotik direncinin tıp biliminin karşılaştığı en büyük meselelerden biri olduğunu belirterek, “Eğer kullanılan antibiyotikler etkinliklerini kaybederlerse tıp dünyası bu ilaçların keşfedilmediği karanlık çağlara dönme riski ile karşı karşıya.” tabirlerini kullandı.
Altınbaş Üniversitesi'nden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Vatansever, antibiyotik direnci ile ilgili dünyanın farklı bölgelerinde yapılmış çalışmalar olduğunu aktararak, Amerika'da her yıl yaklaşık 23 bin kişinin dirençli bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlar nedeniyle hayatını kaybettiğini bildirdi.
Vatansever, Hindistan'da ise her 9 dakikada bir çocuğun, dirençli bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlar nedeniyle vefat ettiğini, Avrupa'da da benzeri bir durum olduğu anlattı.
Avrupa'da her yıl yaklaşık 25 bin kişinin antibiyotiklere dirençli bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlar nedeniyle ömrünü yitirdiğini, dirençli bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonların tedavisinin de epeyce güç olduğunu ve bunun tedavi maliyetlerini de yüksek oranda arttırdığını söz eden Vatansever, “Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran Avrupa'da bu enfeksiyonların neden olduğu ekstra tedavi maliyetleri ve verimlilik kayıpları yıllık 1,5 milyar avroya ulaşmış durumda. Hasebiyle antibiyotik direnci gerek sıhhat, gerekse ekonomik olarak değerli bir tehdit ögesi olarak karşımıza çıkıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Vatansever, antibiyotiklerin kullanım alanlarına ait bilgi vererek, şunları kaydetti:
“Eğer kullanılan antibiyotikler etkinliklerini kaybederlerse tıp dünyası bu ilaçların keşfedilmediği karanlık çağlara dönme riski ile karşı karşıya. Meğer antibiyotiklerin hakikat kullanımlarıyla birçok bakteriyel enfeksiyon tedavi edilebiliyor. İlaca direnç o denli bir noktaya geliyor ki tedavi emeliyle tesirli bir antibiyotik bulmak hayli güç hatta imkansız hale gelebiliyor. Böylelikle evvelce antibiyotikler ile çarçabuk tedavi edebilen bir enfeksiyon direnç sorunu nedeniyle tedavi edilemez bir hale geliyor.”
Tedavi hedefiyle kullanılan antimikrobiyal ilaçlara karşı direnç geliştirmiş mikroorganizmaların pek çok bireyde enfeksiyona neden olduğuna işaret eden Vatansever, bu sorunun enfeksiyonların epeyce şiddetli geçmesine neden olurken tesirli bir antimikrobiyal ilacın bulunamamasının hastaların hayatını kaybetmesine neden olduğunu bildirdi.
Vatansever, “Bunun sonucunda enfeksiyonlara bağlı mevt oranları da artıyor. Sıhhat açısından sebep olduğu sıkıntıların yanı sıra ekonomik açıdan değerlendirildiğinde de dirençli mikroorganizmaların tedavisi maksadıyla yapılan ek tetkikler, kullanılan ilaçlar, şiddetli enfeksiyonların hastanede yatış gerektirmesi ve bu mühletin uzaması da dikkate alındığında ekonomik açıdan sebep olduğu kayıplar da göz gerisi edilemeyecek kadar kıymetli bir noktaya geldi. İngiltere'de yapılan bir algoritma çalışmasına nazaran 'mikroorganizmaların antimikrobiyal ilaçlara karşı geliştirdikleri direncin önüne geçilemez ise 2050 yılına kadar her yıl tüm dünyada 10 milyon kişi bu dirençli mikroorganizmaların sebep olduğu enfeksiyonlar sebebiyle hayatını kaybedecek' sözleriyle sorunun ciddiyetini bir defa daha gözler önüne serdi.” görüşlerini aktardı.
– “Dünyada en fazla kullanılan ilaç kümesini antibiyotikler oluşturuyor”
Vatansever, akılcı ilaç kullanımının yalnızca antibiyotiklerle hudutlu olmadığını, bütün ilaçların akılcı bir halde kullanılması gerektiğini vurguladı.
Akılcı ilaç kullanımı tarifinin birinci defa 1985'te Dünya Sıhhat Örgütü tarafından yapıldığını anlatan Vatansever, bunun bireylerin klinik bulgularına ve kişisel özelliklerine nazaran uygun ilacı, uygun müddet ve dozda, en düşük fiyata ve kolaylıkla sağlayabilmeleri manasına geldiğini kaydetti.
Vatansever, “Dünyada en fazla kullanılan ilaç kümesini antibiyotikler oluşturuyor. Günümüzde kullanılan antibiyotiklerin yaklaşık yarısı uygun olmayan enfeksiyonlarda, uygun olmayan doz ve müddetlerde kullanılıyor.” tabirlerini kullandı.
Akılcı antibiyotik kullanımı konusunda sıhhat çalışanı kadar hasta ve hasta yakınlarına da kıymetli vazifeler düştüğüne işaret eden Vatansever, şunları kaydetti:
“Öncelikle unutmamız gereken nokta antibiyotikler ağrı kesici ya da ateş düşürücü ilaçlar değildir. Antibiyotikler kesinlikle reçete edildikten sonra kullanılmalıdır. Antibiyotik reçete edilmediği durumlarda tabibe ısrarda bulunulmamalıdır. Antibiyotikler belirlenen doz ve müddetlerde kullanılmalıdır. Hastalar kendilerini uygun hissetseler bile antibiyotik tedavisi tabip tarafından belirlenen müddetten evvel sonlandırılmamalıdır. Hastalar antibiyotik tedavisinden fayda görmüyorsa kesinlikle bu durumdan doktorlarını haberdar etmelidir. Antibiyotik tedavisi şahsa mahsustur, oburu için reçete edilmiş bir antibiyotik kullanılmamalıdır. Akılcı ilaç kullanımı konusunda yetişkinler şuurlu olmalı ve bu bilgilerini aile ortamında bilhassa çocuklarına aktarmalıdır.”
