Kovid-19 ve Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’yle ilgili güvenlik endişeleri nedeniyle Kasım 2019’da kapatılan Pakistan-Çin arasındaki Khunjerab Sınır Kapısı, nisanda tekrar faaliyete başladı.

Khunjerab sınırı, Pakistan’ın Gilgit-Baltistan bölgesi ile Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni birbirine bağlıyor.

İki ülke arasındaki tek kara geçiş noktası olan Khunjerab, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun da (CPEC) önemli bir parçası.

Karakurum Geçidi’nin Pakistan’daki başlangıç noktası kabul edilen Khunjerab, 4 bin 714 metre rakımla dünyadaki en yüksek sınır geçiş noktası olma özelliğini de taşıyor.

Karakurum kara yolunun 1978’de resmi olarak açılışından bu yana her iki ülkedeki iş insanları, Çin ile Pakistan arasındaki bu geçiş noktasından faydalandı.

Eskiden, Orta Asya ve Çin’den gelen ticaret kervanları, Khunjerab sınırını da içine alan Pamir bölgesinin çeşitli noktalarından bugünkü Hindistan ve Pakistan topraklarına mal götürüyordu.

Bugün Karakurum kara yolu, büyük oranda tarihi İpek Yolu güzergahını takip ediyor.

Gilgit-Baltistan’daki Khunjerab, Afganistan, Tacikistan, Hindistan ve Çin’in Tibet Özerk Bölgesi ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin kesişme noktasında yer almasıyla önemli bir konuma sahip.

Kiraz ihracatı hedefleniyor

Başbakan Şahbaz Şerif’in Kasım 2022’de Pekin’e yaptığı ziyaretin ardından Çinli iş insanlarından oluşan 15 kişilik heyet, mayısta Gilgit-Baltistan’a gelerek kiraz ticaretini kolaylaştırmak adına çeşitli anlaşmalar imzaladı.

Pakistan’ın Gilgit-Baltistan bölgesi, ülkedeki kiraz üretiminin büyük bir kısmını tek başına karşılıyor.

Gilgit-Baltistan’da 2001’de 2 bin 678 ton olan kiraz üretimi, son yıllarda ortalama 8 bin tonun üzerinde gerçekleşti.

Pakistanlı yetkililer de bölgenin bu avantajını kullanarak, Çin’e kiraz ihracatı yapmayı hedefliyor.

Gilgit-Baltistan Baş Sekreteri Muhyiddin Vani, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kiraz ihracatının kendileri için önemli olduğunu belirterek, “Kısa sürede kiraz dolu konteynerler gönderilecek.” dedi.

Ticaret hacmi 26,5 milyar dolar

Geçen sene, Pakistan ile Çin arasındaki ticaret hacmi 26,5 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Çin’in Pakistan’a ihracatı 23,9 milyar dolar, Pakistan’ın Çin’e ihracatı da 3,41 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.

İki ülke arasındaki ticaretin büyük bir kısmı deniz yolu aracılığıyla yapılıyor.

Kara sınırında dış ticaret dengesi yüzde 96 ile Çin lehine

2019’da Khunjerab sınırından yapılan ticaret hacmi, bir önceki yıla göre yüzde 47 artarak 856,3 milyon dolar oldu. Bu miktarın büyük kısmı Çin’in Pakistan’a ihracatı şeklinde gerçekleşti.

2018’de Çin’den Pakistan’a Khunjerab sınırından 1508 konteyner giriş yaparken, buna karşılık Pakistan’dan sadece 61 konteyner gönderildi.

Bu durum, sınırdan yapılan ticaretin yüzde 96’sının Çin’den Pakistan’a ihracat şeklinde gerçekleştiği anlamına geliyor. Pakistan ise ticaret hacminde yüzde 4’lük bir değere sahip.

Khunjerab sınırındaki dış ticaret dengesi neredeyse tamamen Çin’in lehine bir görünüm sunuyor.

Pakistan, Khunjerab sınırındaki dış ticaret dengesini kendi lehine çevirmek istiyor

Çin’in Pakistan’a gönderdiği ürünlerin yüzde 40’ı sınıra komşu Gilgit-Baltistan’da tüketilirken, Pakistan’ın Çin’e gönderdiği ürünlerin ise Gilgit-Baltistan’a ekonomik olarak çok küçük katkıları oluyor.

Söz konusu kara sınırından Çin, Pakistan’a büyük oranda elektronik cihazlar, ayakkabı, kıyafet ve yedek parçalar gönderiyor.

Pakistan ise bu sınırdan Çin’e kıymetli taş, kuru meyve, şifalı bitkiler ve kifayet ürünleri gönderiyor.

Pakistan, Khujerab sınırı üzerinden Çin’in lehine olan bu ticaret dengesini kendi lehine doğru çevirmek istiyor. (AA)