UNESCO Dünya Miras Listesine alındığı 17 Aralık 1994 tarihinden itibaren, kent ölçeğinde en iyi korunan 21 kent arasında yer alan Safranbolu, 12 Haziran 1975 yılında dönemin belediye meclisi tarafından alınan kararla kent ölçeğinde koruma altına alınmıştı.
Köprülü Mehmet Paşa Camii (1661), avlusunda bulunan 363 yıllık çınar ağacının hatalı restorasyonlar sonucu kuruduğu ve heykelleştirildiği belirtilmişti. Ağacın önüne ağıt yazılarak sergilenmeye başlanmıştı.
Geçtiğimiz yıl Aralık ayında çınar ağacının köklerinin hatalı restorasyonlar sonucu kesildiği ve bu nedenle çeşitli işlemlerle ağacın gövdesinin tamamen kurutulduğu bilgisi verilmişti. Ardından da, ağacın zemini demir parmaklıklarla çevrildi. İlk önce Türkçe sonrada İngilizce yazılı levhalara ağıt yazılmıştı. Ancak son günlerde çekilen görüntüler, çınarın hemen yanı başında yeni fidanlar vermesiyle herkesi şaşırttı ve çok sevindirdi. Bu durum, ağacın ebedi olduğu şeklinde yorumlandı.
Avanos’taki Ölü Ağaç, Sanatçıların Elinde Çello’ya Dönüştürüldü
Avanos’ta ise üç yıl önce benzer bir durum yaşandı. Nevşehir ilinin turistik ilçesi Avanos’ta, Çukur Camii’nin yanındaki ulu bir ağaç kurumuştu. Kimyasal işlemlerle kuruma sürecine müdahale edilen ağaç, yerel sanatçılar İsmail Sever ve Gül Eda Bayer tarafından bir sanat eserine dönüştürülmüştü. Çukur Camii yanı başındaki kuruyan ağacın üzerine yapılan çello heykeli, ziyaretçilerin büyük ilgisini çekti. Böylece, doğanın sanata dönüşümüne tanıklık eden yerli ve yabancı turistler, bu sanat eserine hayran kaldılar.
Her iki kentteki kuruyan ağaçların yaşatılması çabaları, sanat aracılığıyla doğanın korunmasına yönelik farkındalık yaratırken, aynı zamanda toplumsal bir dayanışmanın da örneği oldu. Safranbolu’daki çınarın yeni fidanlar vermesi, doğanın bir döngü içinde olduğunu ve yaşamın her koşulda devam ettiğini bir kez daha gösterdi. Bu tür projeler, tarihi ve doğal varlıkların korunmasının önemini vurgularken, aynı zamanda yerel halkın ve sanatçıların bu süreçteki rolünü de ön plana çıkarıyor.
Mehmet Avni Gözün
Köprülü Mehmet paşa camiinin önünde duran, çınar ağacının yeniden canlanmasına ve fidan vermesine sevindim. Çünkü hep üzülüyordum kurudu diye, bir daha yeşermiyecek diye.
Niyazi Doğan
Amasya’nın Taşova ilçesi Sepetli köyü de daha yaşlı ağaçlar var. Bunlarada değer verilmesi gerekli.