KARABÜK – Safranbolu ilçesi, birbirinden zengin tarihî ve kültürel değerleri ile tanınıyor. Bu yıl, Safranbolu, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmasının 30’ncu yılına adım atıyor. Bu vesile ile bölgedeki müzecilik anlayışının yeniden gözden geçirilmesi ve bazı müzelere ise acilen çekidüzen getirilmesi önem taşıyor.

UNESCO, 1994 yılında Safranbolu’yu Dünya Mirası Listesi’ne dâhil ettiğinde, şehrin uluslararası arenada tanınması hız kazandı. Karabük’te açık olarak bulunan özel müzelerin çoğu Safranbolu’da yer alıyor. Kentte bulunan özel müzeler, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Müze Müdürlüğü tarafından sadece envanter kayıtlarının takibi amacıyla yılda birkaç kez denetleniyor. Bu müzelerin temizlikleri, müze çalışanları, giriş kayıtları ve güvenlikleri için yerel yöneticilerin sorumluluğunda bir denetleme mekanizmasının hayata geçirilmesi bekleniyor. Vatandaşlar, yerel yöneticiler ile kentte bulunan üniversitenin işbirliğinde yeni oluşacak bir denetim ekibinin kontrolünde acilen denetlenmesini talep ediyor.

Karabük ve Safranbolu’da bulunan müzeler şöyle; “Kaymakamlar Gezi Evi, Türk Kahve Müzesi, Tabakhane Müzesi, Kent Tarihi Müzesi, Nostalji Gezi Evi, Lokum ve Safran Müzesi, Çikolata Müzesi, Yörük Köyünde Sucu Hafız Gezi Evi, Sipahioğlu Konağı, Muratoğlu Konağı, Üç Bölük Köyü’nde Kültür ve Sanat Merkezi, Karabük’te Demir Çelik Sanayi Müzesi” yer alıyor.

Birçok özel müze, ziyaretçilerin ilgisini çeken önemli tarihi ve kültürel alanlar barındırıyor. Ancak, bu müzelerin bazılarında girişi, güvenliği, temizliği ve muhataplığı gibi temel unsurlarında ciddi sıkıntılar yaşandığı ifade ediliyor. Özellikle, devlet müzesine geçiş sürecinde olan bir müzede, sorumlusu bulunmadığı için bu alandaki boş vermişliğin daha da belirginleştiği görülüyor. Vatandaşlar tarafından UNESCO Dünya Miras Kenti Safranbolu’da bazı müzelerin giriş ücreti, güvenlik, etiketleme ve temizliği açısından bu prestijli unvana hiç yakışmayan müzecilik anlayışı sergilemesi eleştiri alıyor. Ziyaretçiler, tarihi çarşıdaki bazı müzelerin ise sergileme değil, sadece satış mağazası gibi hizmet verdiğini dile getiriyor. Turizm kenti olan Safranbolu’ya hiç yakışmayan görüntülerle karşılaştıklarını söylüyor. Karabük genelinde müzelerin profesyonel bir ekiple, denetlenmesi ve takip edilmesi gerektiği önemle vurgulanıyor. Müzelerdeki temiz olmayan mekânsal düzen ve sayılarla etiketli eserlerin anlam kargaşası yaratan, günümüz teknolojisinden uzak sergileme yöntemleri; sadece estetik bir kaygı değil, aynı zamanda ziyaretçilerin müzelerdeki uluslararası standartları yakalaması için denetim mekanizmasını şart kılıyor. Bugüne kadar gelen özel müzeciliğin, daha planlı olarak geleceğe taşınması önem taşıyor.

Vatandaşlar, bazı müzelerde ise ziyaretçilere karşı ilgi ve alakanın satışla sınırlı olduğunu, hatta sadece kafeteryasında güler yüzlü bir karşılama olduğunu ifade ediyor. Bu anlamda, vatandaşlar, müzecilik alanındaki özel müzelerin ciddi bir eğitimden geçirilmesi, giriş ücretlerinin yanı sıra, temizlik, etiketleme ve güvenlik gibi konularda sürekli ve kapsamlı denetimlerin yapılması için planlamaya gidilmesi gerektiğini bildiriyor. Yerel yönetimlerin, müzelerin görünümlerini ve işleyişini iyileştirmek için daha fazla çaba göstermesi, sadece Safranbolu’nun itibarını artırmakla kalmayacak, aynı zamanda bölge turizminin de gelişimine katkıda bulunacağı biliniyor.

Karabük genelindeki müzelerin, uluslararası standartlara uygun şekilde güvenli ve temiz bir hâle getirilmesi, hem yerel halkın hem de turistlerin memnuniyetini artıracak. Böylece kentin tarihî ve kültürel mirasını koruma çabalarına da destek verecek. UNESCO Dünya Miras Listesi’nin 30’ncu yılı; Safranbolu’nun gözde müzelerine daha fazla önem verme zamanının geldiğini işaret ediyor.