---

Gelin sandığı, her genç kızın evliliğinde büyük rol oynar. Geleneksel düğünlerin en önemli detaylardan biri olan gelin sandığını hazırlamak, nerdeyse genç kızın doğumundan itibaren hazırlık aşamasına neden olur. Bu sandıklar, gelin adayının çeyizini taşıyan ve genellikle değerli eşyalarla doldurulan özel kutular olarak bilinir. Günümüzde oyma tekniğiyle yapılan gösterişli ahşap sandıklar arasında en makbulü ceviz ağacından yapılanı olsa da, yerini kadife kaplı kutulara belki de modern valizlere bırakabilir. Her genç kızın gönlündeki çeyizinde birer sanat eseri gibi taht kurmaya devam eden bir sandık hep olur. Hem gelinin hem de ailesinin özenle seçtiği eşyalar, gelin sandığının içinde saklanır ve düğün günü gelin bu sandığı taşıyarak yeni yaşamına geçer. Gelin sandıkları, Türk kültüründe uzun bir geçmişe sahiptir. Özellikle Anadolu'da yaygın olan bu gelenek, her bölgede farklılık gösterse de genel olarak aynı amaca hizmet eder. Sandık, gelinin ailesi tarafından özenle hazırlanır ve gelin, yeni evine götürdüğü zaman bu sandığı yanında taşır. Böylece, gelin, aile arasında yakın bir bağın sembolü olan çeyiz eşyalarını yeni evine taşımış olur. Gelin sandığı içerisinde neler bulunur? Genellikle el işi dantel ve nakışlar, gelinin giyim eşyaları, takılar, çarşaflar, yatak örtüleri, yastıklar, yemek takımları, çay takımları gibi çeyiz eşyaları yer alır. Bu eşyalar gelinin yeni evinde kullanması için özenle seçilir ve gelin sandığına yerleştirilir. Gelin sandıkları, sadece geleneksel düğünlerde değil, modern düğünlerde de büyük bir öneme sahiptir. Birçok çift, bu geleneksel detayı modern düğünlerine uyarlar ve kendi tarzlarına göre sandıkları hazırlar. Örneğin, gelinler kendi giyim eşyalarını ve takılarını sandıklarında taşıyarak düğün mekanına gelirler. Bu sayede, geçmişle gelecek arasında köprü kurulur ve gelinin ailesi bu önemli güne damgasını vurur. Gelin sandıkları, sadece çeyiz eşyalarının taşınması için bir araç değil, aynı zamanda da gelin adayının geleneğine ve ailesine olan bağlılığını sergilediği bir semboldür. Bu yüzden, her sandıkta taşınan eşyalar ve bu eşyaların anlamı da büyük bir önem taşır. Gelin sandıkları, Türk kültüründe geçmişi olan ve hala yaşatılan değerli bir gelenektir. Her sandık, bir hikaye anlatır ve gelecek kuşaklara aktarılan bir miras olarak görülür. Bu sandıklar, geleneklerimizin canlı tutulmasında ve düğünlerimizin unutulmaz anılarından biri olmasında önemli bir rol oynar. 17 Aralık 2023 tarihinde Safranbolu'da düzenlenen konferansın konuğu, Türkiye'nin ünlü Tarihçisi İlber Ortaylı, gelin sandıklarının Türk kültüründe önemli bir yere sahip olduğunu ve bu değerli geleneklerin yaşatılması gerektiğini belirtti. Her bir sandığın bir hikaye anlattığını ve gelecek nesillere aktarılan bir miras olduğunu vurgulayan Ortaylı, sandıklardaki dantel, örtü ve nakış gibi eşyaların saklanmasının gerekliliğine dikkat çekti. Bu sandıkların geleneklerin yaşatılmasında ve düğünlerin unutulmaz anılarının oluşmasında önemli bir rol oynadığını ifade eden Ortaylı, kültür hazinemizin yıllar geçse de değişmeyecek bir değer olduğunu gösterdi. Çeyiz sandığının özenle hazırlanan bir parçası olarak kabul edilen bu eşyaların, bir genç kızın yeni evinin en önemli unsurları olduğunu ve kendi kızının da bu kültürel mirası sürdürebilmesi için geleneksel yapısını korumasının önem taşıdığını belirtti. (Esra Oğuzkağan Özkan)