Özel Medikar Hastanesi Kadın hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Şerife Bilgin Yıldırım anne adaylarını ağrısız doğum hakkında bilgilendirdi.
Ağrısız ve sağlıklı doğumun her anne adayının hakkı olduğunu belirten Kadın hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Yıldırım “ Gebelik bir kadının hayatı boyunca yaşabileceği en güzel ve en özel tecrübedir.40 hafta olan gebelik süreci rahim içinde gebelik kesesinin görülmesiyle müthiş bir heyecan ve mutlulukla başlar.Gebeliğin ilerlemesiyle bu heyecan ve mutluluk artarken anne adaylarında doğum kaygısı da başlar.Nasıl doğum yapacağım? Normal doğum mu olacak yoksa sezaryen mi?Ağrım çok olacak mı gibi birçok soru anne adayının kafasında dolaşır durur.Çünkü anne adayı çevresindeki insanlardan birçok doğum hikayesi dinlemiştir ve bu durum anne adayının kafasının daha da karışmasına neden olmuştur.Anne adayının en çok korkutulduğu konu da doğum ağrısıdır.Esas olarak doğum ağrısına neden olan faktörler rahmin kasılması, doğum kanalında ilerleyen fetusünpelvik tabanda yaratttığı gerilim, rahim ağzının açılması ve doğumun 1. ve 2. evrelerinde meydana gelen fizyolojik değişikliklerdir.Ancak doğum ağrısı sadece fizyolojik değişikliklere bağlı değildir.
Nörofizyolojik,biyokimyasal,psikojenik, etnokültürel,bilişsel,inançlailgili,ruhsal ve çevresel faktörlerin de etkisinde olan bir durumdur.Doğum eylemi, gebenin ağrıları hissetmesiyle başlar.Bu ağrılar anne adayının bebeğini kucağına alana dek yorgun düşmesine, enerjisinin tükenmesine neden olur.Bu sebepledir ki ağrısız normal doğum anne adaylarının günümüzde en çok tercih ettikleri doğum şekli olmuştur.
Doğum ağrısı oldukça şiddetli bir ağrıdır.Eskiden beri doğum ağrılarının giderilmesinde bir çok yöntem kullanılmıştır. Bu yöntemler nonfarmakolojik ve farmakolojik yöntemlerdir.
Nonfarmakolojik yöntemler hipnoz, akupunktur, aromaterapi, egzersizler, anestezik maddelerin koklatılması, ağrı kesici bazı ilaçların uygulanması, ağrıya neden olan bazı sinirlerin lokal anestezik ilaçlar ile uyuşturulması ve TENS uygulaması gibi yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler doğum ağrısını azaltmakta etkili olmalarına rağmen genellikle yetersiz kalmaktadır. Doğum ağrılarını azaltmada en etkili yöntem epiduralyöntemdir.Ağrısız normal doğum halk arasında prenses doğum olarak bilinmektedir.Bu tanımlamanın asıl kökeni , tarihte ilk olarak 1853 yılında kloroform gazıyla ağrısız doğum yaptırılan kişinin ingiliz kraliçesi Victoria olmasıdır. 1960’lı yıllardan itibaren tüm dünyada yaygınlaşan epidural anestezi uygulaması diğer denenen tüm farklı analjezi yöntemlerine kıyasla “standart ve en az yan etkili” yöntem olarak doğumda kullanıma girmiştir.Günümüzde ağrısız doğum dendiğinde akla epidural anestezi ile yaptırılan doğum gelir.Epidural anestezi uygulaması anestezi doktoru tarafından yapılır. Hasta kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ve anestezi doktoru tarafından doğum süresince takip edilir.Epidural anestezi uygulaması anne adayının beline yerleştirilen bir kateter yardımıyla verilen lokal anestezik madde ile yapılır.Rahim ağzı açıklığı 4-7 cm olduğunda ve rahim ağzı silinmesi %50-60 olduğunda yerleştirilen kateterdenanestezik madde verilir.Anne adayı bundan sonra doğum ağrısı hissetmez ,sadece kasılmaları ve dokunmayı hisseder.Böylelikle doğuma aktif olarak katılmış olur.Ağrı hissetmediği için yorulmaz ve doğumdan sonra bebeğini kucağına almak için gerekli enerjiyi kaybetmemiş olur.Eğer epidural anestezi zamanında yapılırsa doğum eylemini hızlandırır , zamanından önce yapılırsa doğum eylemini durdurabilir.Bu nedenle zamanlama oldukça önemlidir.Epidural anestezi kolay yapılabilir olması , anne ve bebek için oldukça güvenli olması sebebiyle günümüzde doğumda tercih edilen anestezi şekli olmuştur. Eğer normal doğum takibi yapılan bir hastanın sezaryen olması gerekirse epiduralkateterden verilen ilaç dozu artırılarak sezaryen ameliyatı yapılabilir.Epidural anestezi doğum sonrasında ağrıların giderilmesinde de etkilidir.İstenirse doğumdan hemen sonra ve ya 24 saat sonra çekilebilir.
Epidural anestezi ile normal doğuma hasta, kadın doğum uzmanı ve anestezi uzmanı birlikte karar vermelidir.Burada önemli olan nokta anne adayının bu işlemin yapılmasını istemesidir.İşlemden önce anne adayı anestezi uzmanı tarafından bilgilendirilir , muayene edilir.Bel bölgesinde işlem yapılacak alanda infeksiyonvarsa,ciddi bel ameliyatı geçirilmişse,kanama ve pıhtılaşma bozukluğu varsa,tansiyonu aşırı düşükse,kafa içi basıncında artış (Beyin tümörü, kanaması vb) varsa,akli denge bozukluğu varsa ve kanı sulandırıcı ilaçlar kullanılıyor ise işlem yapılmaz. Çok sayıda avantajına rağmen bu yönteminde bazı dezavantajları vardır. Deneyimli anestezi uzmanları tarafından epiduralkateter takıldığında yan etkiler çok azdır. Ayrıca bazı istenmeyen yan etkiler ile de karşılaşılabilir. Bunlar; hafif baş dönmesi, geçici tansiyon düşmesi, bulantı, kaşıntı, sersemlik, idrar yapamama daha sık görülür fakat kolaylıkla tedavi edilebilir.
Ağrısız ve sağlıklı doğum yapabilmek her kadının en doğal hakkıdır. Deneyimli anestezi uzmanlarının artması ve yeni ilaçların kullanıma girmesiyle epiduralanestezi ile doğum en yaygın kullanılan yöntem haline gelmiştir.Ağrısız normal doğum konusunda anne adayları kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından bilgilendirilmelidir.
