Karabük İl Tarım ve Orman Müdürü Çetin Ayvalık, Karabük’ün tüm bitkileri tek çatı altında proje haline geldiğini belirterek, kültürel kimliğimizin parçası olan yerel bitkilerin ve onların yerel isimlerinin bu proje ile yaşatılacağını söyledi
Karabük İl Tarım ve Orman Müdürü Çetin Ayvalık, Karabük’ün tarım ve orman çalışmalarını değerlendirdi. Safranova ile şirketleşen tarım faaliyetlerine değinen Müdür Ayvalık,“Bir ülkenin tüm bitki ve hayvan türleri hem o ülkenin hem de dünyanın biyolojik zenginliklerinden sayılır. Yurdumuzda hayvancılık, balıkçılık, ormancılık, eczacılık ve sanayi açısından önem taşıyan pek çok tür vardır. Doğal bitkilerimiz kadar, bu topraklarda yaşayan insanların kültürle aktardığı isimleri, yetiştirildiği yer ya da o yerin belirgin özellikleriyle adlandırılan köylerdeki tarım çeşitlilikleri aynı zamanda ülkemizin en büyük zenginliğidir. Bu çeşitliliklere verilen isimler, sadece kişileri değil, onların esprilerini, dil zenginliğini, bazen dünyaya bakışlarını yansıtmaktadır. Mutlaka birer hikâyeleri vardır. Safranbolu Çavuş, Çiftlik ve Kömüş memesi üzümü, Maniye, Nağza ve empürme fasulyesi bu çeşitliliklere örnek gösterilebilir. Benzer zenginliklere farklı yörelerimizde de rastlamaktayız.
Yerli bitkiler, yerel kültürün, kimliğin ve yerel mutfağın bir parçasıdır. Her bölgede aynı meyveleri, sebzeleri, aynı lezzetleri bulmak yerine her yöreye özgü tatları, doğal olarak yetiştirilmiş, sağlıklı ve lezzetli ürünleri yemek herkesin hakkıdır. Bunları yetiştiren, koruyan ve pazara sunan üreticiler de bu emeklerinin karşılığını hem maddi hem manevi olarak almalıdır. Her yerli çeşit, beraberinde farklı bir lezzet, koku ve işlenme, korunma, saklanma özelliği getirir. Bu çeşitlerin bir bölümü kış boyu taze olarak tüketilmek üzere asılır, kimi kurutulur (kuru erik, elma ve armut “kak”ı), kimi pekmez yapılır ya da yemekte değerlendirilir. Bu çeşitlerin ortadan kalkması, ona bağlı gelişen kurutma, saklama ve değerlendirme yöntemlerinin, yerel tat ve reçetelerin de ortadan kalkmasıyla sonuçlanır. Yerel reçeteler derlense bile, bunlar yerli tatlar olmadan aynı sonucu vermez.
Bunun bilinciyle, 2019 yılında Karabük Tarım ve Orman Müdürlüğünce start alan Ata Tohumu Ata Toprağında Projesi, özellikle Safranbolu’ da onlarca yıldır yapılan çalışmaların tek bir proje adı altında toplanmasından oluşmuştur. Projede Karabük ilini kapsayan bitkisel zenginlikler tek bir çatı altında toplanmıştır. Safranbolu Safranı, Eskipazar Kelemi, Şalgamı, Konarı Pırasası, Kaplıca, Yenice ıhlamuru, Kırmızı Elma, Göksulu Armudu gibi tür ve çeşitler üzerinde yoğun çalışmalarımız sürmektedir.” dedi.
SAFRAN’A COĞRAFİ İŞARET
Müdür Ayvalık, “2009 Yılında Müdürlüğümüz ve Safranbolu Kaymakamlığı koordinesinde, Safranbolu Esnaf Odasınca Safranbolu Safranına coğrafi işaret alınmıştır. 2021 yılında İl Müdürlüğümüz koordinasyonunda Safranbolu Kaymakamlığınca Safranbolu Çavuş Üzümü ile Safranbolu Maniye Domatesine, Yenice Kaymakamlığınca Ihlamur Balına coğrafi işaret alınmıştır. Eskipazar Kaymakamlığınca Eskipazar Kelemine Coğrafi işaret başvurusu yaptırılmış bu konuda çalışmalar devam etmektedir.
Bitkisel çeşitlilikle korumacılığa yönelik bütün bu çalışmaların içinde ilimiz ve Safranbolu için öne çıkan marka ürünümüz Safrandır. Son yıllarda Turizm destinasyonunda safran hasat mevsimi, ilimiz için öne çıkan bir dönem haline gelmiştir. Bu dönemi daha da etkin hale getirmek, tüketicilerin güvenilir ürüne ulaşmasını sağlamak ve coğrafi işaret kriterlerine uygun ürün üretmek için Valiliğimizce bir dizi projeler geliştirilmiştir. Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığınca, Gayza Köyünde 55 dekar alan üzerinde Agro-Turizm alanı oluşturulmuştur. 15 dekar alanda Safranbolu Safranı üretimi yapılan alanın 35 dekarında ise Lavanta üretimi yapılmaktadır. İleriki dönemlerde Sözleşmeli safran üretimine başlanacak olan bölgede sürdürülebilirliğin sağlanması için SAFRANOVA Tarımın Parlayan Yıldızı markasıyla şirket kurulumu yapılmıştır. 2023 yılında eksikliklerin tamamlanacağı tesisin, 2024 yılında tam olarak faaliyete geçmesi planlanmıştır” diye konuştu. (Esra OğuzkağanÖzkan)
