Kilosu 300 ile 500 lira arasında!

Karabük’te kilosu 500 lirayı bulan kiraz fiyatları, hem sofralara hem de gündeme bomba gibi düştü. Zirai donun etkisi mi, yoksa fırsatçı tüccarların manipülasyonu mu? Asgari ücretli bir vatandaşın meyveye ulaşamaması, ekonomik adaletsizliğin simgesi hâline geliyor.

Yaz Meyvesi Zengin Meyvesi Oldu: Kiraz Kilosu 300-500 Lira Arasında

Türkiye genelinde yaz meyvelerine erişim giderek zorlaşırken, kiraz fiyatları adeta rekor kırıyor. Kırsalda dahi fiyatların 150-200 lira civarına çıkması dikkat çekiyor. Birçok tüketici, bu durumu “lüks tüketime dönüşen meyve” olarak yorumluyor.

Zirai Don Bahane mi? Gerçek Etken Ne?

Tarım uzmanlarına göre, 2024 baharında yaşanan ani sıcaklık düşüşleri ve zirai donlar, özellikle İç Anadolu ve Ege Bölgeleri’nde kiraz üretimini ciddi şekilde etkiledi. Rekoltedeki düşüş, arzın azalmasına yol açtı. Ancak fiyatlardaki olağanüstü yükselişin yalnızca iklimsel nedenlerle açıklanamayacağı, piyasada fırsatçı davranan aracı ve tüccarların da bu durumu suistimal ettiği öne sürülüyor. Ziraat örgütleri, “Üreticiden 50-60 liraya alınan kirazın, pazarda 400 liraya satılması normal değil. Bu, doğrudan piyasa manipülasyonudur” yorumları yapıyor.

Meyve Değil, Sembolik Bir Tepki: Halkın Sofrasında Kiraz Yok

Kilis, Elazığ, Konya, Manisa gibi birçok üretim merkezinde bile kirazın tezgâh fiyatının 150 liradan aşağı düşmemesi, vatandaşta derin bir tepkiye yol açtı. Vatandaşlar, artık meyvenin sadece çocuklara “tadımlık” alındığını, kiloyla değil gramla alışveriş yapıldığını söylüyor.

Bir pazar esnafı durumu şöyle özetliyor: “Kiraz alırken insanlar 250 gram tarttırıyor. 1 kilo isteyen kalmadı. Alan da kızarak alıyor.”

Siyasi İktidarın Tutumu: Yaptırım Var mı?

Hükümet  ise fiyat artışlarını doğal afetlerin ve küresel gıda krizinin sonucu olarak yorumluyor. Ticaret Bakanlığı’nın zaman zaman fahiş fiyat denetimleri yaptığı belirtilse de, kiraz gibi taze meyvelerde bu kontrollerin etkisiz kaldığı görülüyor.

Ekonomik ve Sosyal Etkileri: Gıda Erişimi Krize Dönüşüyor

Uzmanlar, temel gıda ürünlerine erişimde yaşanan bu zorlukların yalnızca ekonomik değil, sosyal bir krize de yol açtığını belirtiyor. Özellikle dar gelirli ailelerin çocuklarının yeterli ve dengeli beslenememesi, toplumun geleceği açısından büyük risk taşıyor.

Sosyologlar, “Kiraz örneği üzerinden bakıldığında, toplumun geniş kesimlerinin sağlıklı beslenme hakkı fiilen ortadan kalkmış durumda. Bu sadece ekonomik bir sorun değil, aynı zamanda sosyal eşitsizliğin göstergesi” diyor.