Sürüngen Popülasyonundaki Artışın Nedenleri ve Alınması Gereken Önlemler
Yaz aylarında kırsalda ve şehir kenarlarında yılan ve diğer sürüngenlerin görülme sıklığı artıyor. Peki bu durumun nedeni ne? Zehirli ve zehirsiz yılanlar nasıl ayırt edilir? Evde, bahçede veya doğada karşılaşıldığında ne yapılmalı? Öldürmeden uzaklaştırmanın yolları neler? İşte bilmeniz gerekenler…
Yaz aylarında yılan ve diğer sürüngenlerin görülme sıklığında ciddi bir artış yaşanır. Bu artışın temel nedenleri şunlardır:
Isınan Hava: Sürüngenler soğukkanlı canlılardır ve vücut sıcaklıklarını dış ortamdan alırlar. Güneşin etkisiyle aktif hale gelirler.
Kuruyan Doğal Alanlar: Yazın su kaynaklarının azalmasıyla birlikte, yılanlar sulak alanlara, bahçelere, kuyulara ve ev kenarlarına yaklaşır.
Kırsalda ve Kenar Mahallelerde Gıda Arayışı: Fare, böcek gibi küçük hayvanlarla beslenen sürüngenler, bu canlıların bulunduğu yerlere yönelir.
İklim Değişikliği: Küresel ısınma ve habitat kaybı, yılanların yaşam alanlarını daraltmakta, insan yerleşimlerine yaklaşmalarına neden olmaktadır.
Zehirli ve Zehirsiz Yılanlar Nasıl Ayırt Edilir?
Her yılan tehlikeli değildir. Türkiye’de yaklaşık 45 yılan türü bulunur, bunların sadece 12’si zehirlidir. Ancak bir yılana türüne bakarak yaklaşmak çok risklidir.
Ancak bu bilgiler her zaman yeterli değildir. Uzman değilseniz yaklaşmayın.
Yılan Gördüğünüzde Ne Yapmalısınız?
Asla Panik Yapmayın! Panik, yılanın da agresifleşmesine neden olabilir. İtfaiye ya da Doğa Koruma Ekiplerini Arayın
İl veya ilçe belediyelerinin itfaiye ekipleri ya da Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlükleri yılanları zarar vermeden alıp doğal yaşam alanlarına bırakabilir.
Ev ve Bahçede Yılan Varsa:
Alanı kapatın ve yılanı gözlemleyin, yaklaşmayın. Çocukları ve evcil hayvanları uzak tutun. Profesyonel yardım çağırın.
Yılanlarla Mücadelede Ne Yapılmalı, Ne Yapılmamalı?
Doğru Uygulamalar:
Bahçenizi temiz tutun. Odun, taş, kömür yığınları yılanların saklanabileceği yerlerdir.
Farelerle mücadele edin. Fare olan yerde yılan da olur.
Sulak alanları düzenli kontrol edin.
Koku kovucular veya doğal yağlar (nane, sarımsak yağı) bazı türleri uzaklaştırabilir.
Tellerle çevreleme: Özellikle tavuk çiftlikleri gibi alanlarda 1 metre yüksekliğinde ince tel çevre, yılan geçişini engeller.
Yanlış Uygulamalar:
Yılanı öldürmek: Hem doğaya zararlıdır hem de yasal olarak cezaya tabidir (özellikle koruma altındaki türlerde).
Köpeklere kovalatmak: Evcil hayvanlar için ciddi zehirlenme riski vardır.
Kendiniz yakalamaya çalışmak: Zehirli türlerle temasta ölümcül sonuçlar doğabilir.
Yılan Isırırsa Ne Yapmalı?
Isırılan bölgeyi hareket ettirmeyin, kalp seviyesinin altında tutun.
Turnike uygulamayın.
Isırık yerini kesmeyin veya emmeye çalışmayın.
En yakın sağlık kuruluşuna hızlıca ulaşın.
Mümkünse yılanın fotoğrafını çekin veya görünümünü tarif edin.
Türkiye’de Yaygın Yılan Türleri:
Koca Engerek (Vipera lebetina) – Zehirli
Boynuzlu Engerek (Vipera ammodytes) – Zehirli
Bozyılan (Malpolon monspessulanus) – Hafif zehirli
Kör yılan (Typhlops vermicularis) – Zehirsiz
Çayır Yılanı (Natrix natrix) – Zehirsiz
Sarıkuyruk (Eirenis modestus) – Zehirsiz
Yılanlarla yaşamak mümkündür. Onlar doğanın dengesinde önemli birer unsurdur. Panik yapmadan, bilinçli ve doğa dostu bir yaklaşımla bu canlılarla baş edebiliriz. En etkili çözüm, doğadaki yaşamı anlamak, korumak ve yaşam alanlarımızı düzenli tutmaktır.
