Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Başbakanı ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ilk Genelkurmay Başkanı Mustafa İsmet İnönü, 3 Nisan 1937 tarihinde Zonguldak ilinin Karabük köyünde, Filyos Irmağı'na bağlı Soğanlı ve Araç Çayları’nın birleştiği geniş çeltik tarlaları üzerinde Türkiye'nin ilk ağır sanayi hamlesinin temellerini attı.
İnönü, Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı çerçevesinde gerçekleştirilen bu önemli projede, İngiliz Hükümeti ile imzalanan 2,5 milyon sterlinlik kredi anlaşması doğrultusunda H.A. Brassert Firması’na ihale edilen Karabük Demir Çelik Fabrikası'nın açılışında yaptığı konuşmada, "Asıl endüstriye şimdi başlıyoruz" ifadelerini kullanarak Türkiye'nin sanayi alanındaki atılımlarının önemine vurgu yaptı.
Fabrikanın, yıllık 180 bin ton muhtelif türde demir ve mamul üretme kapasitesine sahip olduğu belirtildi. 1 Mart 1938’de modern teknolojinin imkânları doğrultusunda montajına başlanan Karabük Demir Çelik Fabrikası, 6 Haziran 1939’da kuvvet santralinin işletmeye alınması ve 9 Eylül 1939’da yüksek fırınların faaliyete geçmesi ile devlet sanayisinin en büyük teşebbüsü olarak faaliyete başlamış oldu.
Başbakan İnönü’nün liderliği ve vizyonu ile gerçekleştirilen bu sanayi hamlesi, Türkiye’nin ekonomik kalkınma sürecinde önemli bir adım olarak kaydedildi. İnönü, uzun yıllar süren başbakanlık dönemi boyunca Türkiye’nin modernleşme ve sanayileşme hedeflerine ulaşması için önemli projelere imza atmaya devam etti.
Bu atılımlar, Türkiye'nin sanayileşme sürecinde tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor ve İsmet İnönü’nün "Millî Şef" unvanıyla anılan liderliği, Türk Siyaseti’nde derin izler bıraktı.
İsmet İnönü Kimdir?
Mustafa İsmet İnönü (24 Eylül 1884, İzmir - 25 Aralık 1973, Ankara), Türk asker, siyasetçi ve devlet adamıdır. Türkiye'nin 2. cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Dönemi'ndeki ilk başbakanı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ilk genelkurmay başkanı.
1884 yılında İzmir'de doğan Mustafa İsmet, 1903 yılında Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn'dan birincilikle mezun olarak Osmanlı ordusuna katıldı. I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya ve Filistin cephelerinde savaştı. 1920 yılında Anadolu'ya geçti. Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekili (Genelkurmay Başkanı) olarak I. ve II. İnönü muharebelerini kazandı. Büyük Taarruz'a Batı Cephesi Komutanı sıfatıyla katıldı. Mudanya Mütarekesi'nde ve Lozan Antlaşması'nda Türk heyetine başkanlık yaptı ve antlaşmaları imzaladı. Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Başbakanı oldu. 1934'te, İnönü muharebelerindeki başarılarından dolayı İnönü soyadını aldı.
Atatürk'ün ölümünden sonra 11 Kasım 1938'de Cumhurbaşkanı seçildi ve 1950 yılına kadar görev yaptı. 1950-1960 yılları arasında CHP genel başkanı olarak ana muhalefet lideri oldu. Önderi olduğu partisi CHP, 27 Mayıs Darbesi'nden sonra 1961'de yapılan seçimlerde birinci parti olarak çıktı. Ancak partisinin oy oranı tek başına iktidar olmaya yetmiyordu. İnönü, böylece Türkiye'nin ilk koalisyon hükûmetini Adalet Partisi ile kurdu. 1965 yılında başbakanlığı bırakan İnönü, 1972 yılına kadar ana muhalefet liderliğine devam etti. 25 Aralık 1973 tarihinde solunum yetmezliği sebebiyle hayatını kaybetti.
CHP Kurultayı tarafından kendisine "Millî Şef" unvanı verilmiştir. Birçok defa başbakanlık görevini üstlenmiştir. 1925-1937 yılları arasında 12 yıllık kesintisiz başbakanlık süresi olmakla birlikte, toplam 16 yıl 11 ay ile Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en uzun süre başbakanlık yapan ismidir.