Safranbolu, tarihi dokusu ve muhteşem konaklarıyla Türkiye'nin ve dünyanın önemli turistik merkezlerinden biri oldu. Ancak son zamanlarda, tarihi kentte satılık tarihi konakların sayısında büyük bir artış yaşandığı görüldü. Bu durum, birçok kişi tarafından merak ediliyor. Safranbolu, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan koruma altındaki bir kent olmasının yanı sıra, Osmanlı İmparatorluğu'ndan kalan kent ölçeğinde korunan tarihi konaklarıyla da ün saldı. Bu konaklar, Safranbolu’ya dönemin estetiği ve mimari özellikleriyle büyüleyici bir atmosfer kazandırdı. Ancak son dönemde, birçok tarihi konak sahibinin bu değerli yapılara satılık ilanı yazdığı görüldü. Bu konakların neden satılığa çıkarıldığı bilinmiyor. Bazıları ekonomik sebeplerden dolayı mülklerini elden çıkarmayı tercih ettiğini belirtirken, bazıları ise miras yoluyla elde edilen evleri restore edememe veya bakım maliyetlerini karşılayamama sebeplerini dile getirdi. TARİHİ ÇARŞININ KADERİNİ İŞLETMELER Mİ BELİRLEYECEK? Safranbolu’nun tarihi, mimari, kültür ve turizm yönleriyle bir bütün olarak ele alındığında tarihi konakların giderek turizm işletmeleri olarak faaliyet verdiği biliniyor. Konakların içerisinde aile yaşantısı pek kalmadığı için sürdürülebilir bir yerleşim öngörülmüyor. Tarihi yapıların, bölgenin kültürüne ve turizmine katkı sağladığı sürece bu değerli konakların sahiplerinin kim olduğu üzerinde bir yeterlilik de istenmiyor. Safranbolu'da yerel yönetimlerin, tarihi evlerin restore edilerek turistik tesislere dönüştürülmemesi için teşvik sunmadığı biliniyor. Yaklaşık bin 50 adet tescilli evin ne kadarı daha satılacak? Ne kadarı işletmeye açılacak? Bu sorular birçok kişi tarafından sorulmaya başlandı. Satılık ilanı asılan konak sayısı 50’ye yakın olduğu, bu konakların yarısı işletme amacıyla açıldığı ve yakın zamanda restore edildiği öğrenildi. Konakların satış fiyat aralıkları 5 milyon’dan 170 milyon Türk Lirasına kadar çıkıyor. Aralarında kurumsal firmalara satılık ilanıyla, günümüzde kapanan bir bankaya ait olan geleneksel Türk evi de bulunuyor. Satılık konakların en fazla Çeşme, Çavuş, İsmetpaşa, ve Bağlarbaşı mahallelerinde, en az da Atatürk ile Musalla mahallerinde bulunduğu görüldü. TARİHİ KONAKLAR DOĞALGAZ’A TEŞVİK EDİLMELİ Konaklarda doğal gaz bulunan da var bulunmayanlar da var. Tarihi konakları ısıtmak için yüksek maliyetten şikâyetçi olan konak sahipleri, Batı Karadeniz bölgesine hizmet veren Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nün mevzuat gereği ve Safranbolu Belediye Başkanlığı’nın teknik yönden zorunlu tuttuğu birçok doğalgaz projesi daha uygulanmadan yarıda kalıyor. Birçok konak sahibi, doğalgaz bağlantı işlerinin kurumlar tarafından daha da zorlaştırıldığına işaret etti. Projeleri onaylansa bile konaklarına tesisat yaptıracak maddi güce sahip olmadıkları vurgulandı. Daha proje aşamasında yapılan ödemeler konak sahiplerini yıpratmaya yettiği öğrenildi. SATILIK KONAK SAYISI KAYGI VERİCİ Emlakçılar, tarihi konakların satışının pek çok farklı faktöre bağlı olduğunu belirtti. Konuyla ilgili, ekonomik zorlukların yanı sıra, konak sahiplerinin mirasçılar arasındaki anlaşmazlıkları ve yetersiz bakım maliyetlerini karşılayamamaları gibi sebeplerin etkili olduğu kaydedildi. Bununla birlikte, bu tür satışların Safranbolu'nun tarihi dokusunu ve turistik cazibesini etkilemesi endişeleri de yer aldı. Safranbolu'nun tarihi konaklarının satılığa çıkması, gerek yerel halk gerekse turistler arasında merak uyandırdı. Belediye yetkilileri ve uzmanlar, bu tür satışların nedenlerini analiz etmek ve tarihi dokunun korunması için çözümler üretmek adına çalışma yapmaları gündeme getirildi. Safranbolu'nun zengin tarihine ve göz alıcı konaklarına sahip çıkılması, gelecek nesiller için büyük önem taşıyor. (Esra Oğuzkağan Özkan)