Türkiye'nin UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Safranbolu ilçesi, önümüzdeki günlerde korumanın 50. yılını kutlamaya hazırlanırken, kentteki koruma çalışmalarında önemli bir eksiklik dikkat çekiyor.

Türkiye’nin taraf devlet olarak 1983 yılında Sözleşmeyi kabul etmesi sonucunda, dünya miras listesinde 18 (16 kültürel, 2 karma), Geçici listesinde 85 (78 kültürel, 4 karma, 3 doğal), miras alanı yer alıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nde Arkeolog Doç. Dr. Şehnaz Eraslan 2021 yılında konuyla ilgili yayınladığı makalede, Safranbolu'nun 1994 yılında miras listesine alındığını ancak hala yönetim planının oluşturulmadığını kaleme almıştı.

Birçok UNESCO miras kenti, sürdürülebilir ve etkin koruma sağlamak amacıyla kapsamlı yönetim planlarına sahipken, Safranbolu'nun bu alanda henüz resmi bir yönetim planı bulunmuyor.

UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde bulunan diğer tarihi kentler, koruma ve yönetim faaliyetlerini düzenleyen ve kentlerin kültürel dokusunu gelecek nesillere aktarmayı amaçlayan detaylı yönetim planlarıyla öne çıkıyor. Bu planlar, kentlerin korunmasında ortak akıl ve disiplinli bir yaklaşım sağlarken, yerel yönetimlerin de sorumluluklarını netleştirmelerine imkan tanıyor.

Ancak, Safranbolu'da bu alanda eksikliğin olması, özellikle kentin tarihi dokusunun sürdürülebilirliği açısından endişeleri beraberinde getiriyor. Koruma ve restorasyon çalışmalarında bazı belirsizlikler yaşanırken, kentteki yaşam alanlarının ve turizm altyapısının geleceği açısından da kaygılar artıyor.

UNESCO'nun koruma kriterleri arasında yer alan yönetim planlarının, kentlerin tarihsel ve kültürel değerlerinin korunmasında temel unsur olduğu belirtiliyor. Safranbolu'nun 50. yılını kutlaması öncesinde, bu önemli eksikliğin giderilmesi ve resmi bir yönetim planının hazırlanması, kentin geleceği açısından büyük önem taşıyor.

Eraslan makalede: "Her ne kadar, söz konusu alanların 2863 sayılı Kanun ile korunması garanti altına alınmış olsa da, yönetim planları sayesinde bu alanlarda nitelikli koruma sağlanıyor. Ayrıca, dünya miras listesine dahil olan bölgelerimizde, sadece koruma değil, aynı zamanda alanların yönetim hedeflerinin değerlendirilmesi ve bu hedeflere ulaşmak için detaylı, gerçekçi eylem planlarının oluşturulması da mümkün oluyor. Böylece, hem bugünkü nesil hem de gelecek nesiller için bu mirasın sürdürülebilirliği temin ediliyor. Aynı zamanda, bu alanların uluslararası camialarda kabul görmesi, kültür turizminin gelişimi ve yerel halkın ekonomik ve sosyal açıdan ilerlemesine de katkı sağladığını düşünüyoruz." ifadelerinde bulunuyor.

Safranbolu'nun UNESCO standartlarına uygun olarak yönetilmesi ve korunması adına acil adımlar atılması bekleniyor.