Türkiye’de “sıcaklık rekorları” haziran sonuna kadar devam edebilir
En sıcak ilkbaharın ardından "sıcaklık rekorları" haziran sonuna kadar devam edebilir.
Prof. Dr. Levent Kurnaz, en sıcak ilkbaharın ardından rekor sıcaklıkların haziran sonuna kadar devam edebileceğini ve 2024'ün en sıcak ikinci yıl olabileceğini söyledi.
Avrupa Birliği'nin (AB) Copernicus uydu izleme sistemiyle yapılan ölçümlere göre, 2024 yılının mart ayına ait küresel ortalama hava sıcaklığı, 1850-1900 mart ayı sıcaklık ortalamasının 1,68 derece, 1991-2020 mart ortalamasının 0,73 derece, 2016'da kaydedilen bir önceki en sıcak mart ayı ortalama sıcaklığının da 0,10 derece üzerine çıkarak 14,14 derece ölçüldü. Geçen mart ayı şimdiye kadar kaydedilen "en sıcak mart" oldu.
Onu takip eden nisan ayı da tüm zamanların "en sıcak nisan ayı" olarak kayıtlara geçti. Nisan ayına ait küresel ortalama hava sıcaklığı 1850-1900 nisan ayı ortalamasının 1,58 derece, 1991-2020 nisan ortalamasının 0,67 derece, 2016'da kaydedilen bir önceki en sıcak nisan ayı ortalama sıcaklığının da 0,14 derece üzerine çıkarak 15,03 derece olarak ölçüldü.
İlkbahar mevsimindeki her ay yeni sıcaklık rekorlarını beraberinde getirirken mayıs ayı da tüm zamanların "en sıcak mayıs" ayı oldu. Mayıs ayına ait ortalama yüzey hava sıcaklığı 1991-2020 mayıs ortalamasının 0,65 derece,1850-1900 mayıs ayı ortalamasının 1,52 derece, 2020'de kaydedilen en sıcak mayıs ayının ise 0,19 derece üzerine çıkarak 15,91 derece olarak kaydedildi.
"Mayıs ayının 29 gününde sıcaklık rekoru kırıldı"
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim değişikliği nedeniyle her geçen mevsimin daha önceki yıllara kıyasla biraz daha sıcak olacağını, bu senenin ilkbahar mevsiminin de geçen yıllara kıyasla daha sıcak ve kurak geçtiğini söyledi.
Sadece 2024 yılı ilkbahar mevsiminin değil, son 12 ayın "insanlık tarihinde görülen en sıcak 12 ay" olduğunu belirten Kurnaz, "Küresel ortalama sıcaklıklar olarak bakacak olursak bu sene mayıs ayı sonuna kadar geçirdiğimiz 152 günün 102 tanesi şimdiye kadar yaşadığımız en sıcak gün rekorunu kırdı. Geri kalan 50 günün tamamı da son 10 yılda rekor kırılan günlerdi ve ayrıca mayıs ayının ilk iki günü hariç 29 gün rekor sıcaklıktaydı." dedi.
Haziranın sonuna kadar muhtemelen rekor sıcaklıkların devam edeceğini, 2024'ün, 2023'ün ardından en yüksek sıcaklığın ölçüldüğü ikinci sene olabileceğini ifade eden Kurnaz, bu yaz birçok noktada sıcaklık rekorları kırılabileceği, Türkiye'de ise 50 derece ve üzerindeki sıcaklıkların görülmesinin çok kolay olmayacağı tahminini paylaştı.
Almanya'da devam eden Bonn İklim Değişikliği Konferansı'nın, bu yıl 11-22 Kasım'da Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenecek BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 29. Taraflar Konferansı'na (COP29) hazırlık olarak görülebileceğini vurgulayan Kurnaz, "Son 12 ayda yaşanan rekor sıcaklıkların devletlerin gündemine gireceğini hiç sanmıyorum. Devletler bu konferanslarda yine havanda su dövmekle uğraşacaklar. Siz gelecek sene bu zamanlar tekrar bana aynı soruları soracaksınız inşallah ve ben de size aynı cevabı vereceğim." diye konuştu.
En sıcak gün sayıları
Kurnaz'ın verdiği bilgilere göre, her günün geçmiş yıllardaki aynı güne ait sıcaklık değeriyle kıyaslandığı hesaplamada, sıcaklık rekoru kırılan gün sayısı, 2013'ten bu yana aşağıdaki gibi gerçekleşti:
Tokat’ta tesirli olan zirai dona karşın Erbaa ilçesinin coğrafik işaretli eseri olan Narince yaprağı üreticinin emeğiyle pazardaki yerini aldı.
Erbaa ilçesinde yetiştirilen ve kalitesiyle Türkiye genelinde büyük ilgi gören coğrafik işaretli Narince bağ yaprağı, bu yıl zirai don nedeniyle geç olgunlaşsa da üreticinin eforuyla yine pazardaki yerini aldı. Vilayet genelinde yaşanan don olaylarının akabinde ziyan gören bağlar, havaların ısınmasıyla toparlanarak yaklaşık bir ay gecikmeyle yaprak vermeye başladı. Gecikmeli de olsa toplanan yapraklar, Erbaa pazarında tezgâhlardaki yerini alırken hem üretici hem de alıcı tarafında farklı değerlendirmeler gündeme geldi. Yaşanan tüm zorluklara karşın Erbaa Narince yaprağı, üreticinin emeği ve bölgenin ziraî dayanıklılığı sayesinde yine sofralara ulaşmaya başladı. Kalitesiyle isminden kelam ettiren yaprak, bu yıl da Türkiye’nin dört bir yanındaki mutfaklarda yerini alacak.
"Basılmamış yapraklar 150 ile 180 ortasında satılıyor"
Bağpınar köyünden yaprak üreticisi Kürşat Çağlar, bu yıl üretim koşullarının epey sıkıntı geçtiğini belirterek, "Yevmiyeler değerli, alıcı ucuzdan almak istiyor, çiftçi yüksekten satmak istiyor. Basılmış yaprak bidonları bin 500 TL, basılmamış yaprak ise 150 ile 180 TL ortasında satılıyor" dedi.
"Alıcı sayısı azalınca fiyatlar geriledi"
Toptan yaprak alıcısı Mustafa Yanık ise döneme bayram haftasında yoğunlukla başladıklarını aktararak, "Bayram haftası hasebiyle piyasa biraz ateşliydi; fiyatlar 150-180 lira ortasında gidiyordu. Lakin bu hafta alıcı sayısı azalınca fiyatlar biraz geriledi. Bu düzeylerde oturacağını düşünüyoruz" dedi.
