Karabük’te her yıl olduğu gibi bu yıl da Ağustos ayı ile birlikte evlerin bahçelerinde ya da sokaklarda yanan ateşin üstünde kaynayan bir salça kazanına rastlamak olası
Ağustosla birlikte kışın gölgesi görülmeye başlandı. Gölgeyi gören kadınlarda kış hazırlıkları telaşı başladı. Turşu kurulmalı, erişte kesilmeli, tarhana kurutulmalı… Nereden başlamalı, e tabii ki domatesin ve biberin mevsimi geçmeden salça yapmaya koyulmalı. Market raflarından seçmesi daha kolay ama, katkısız ve doğal olanı bulmak zor. Öyleyse koyulmalı işe…
Karabük’te her yıl olduğu gibi bu yıl da ağustos ayı ile birlikte evlerin bahçelerinde ya da sokaklarda yanan ateşin üstünde kaynayan bir salça kazanına rastlamak olası hale geliyor. Komşu dayanışmasının ve işbirliğinin daha görünür olduğu salça yapım işi aynı zamanda keyifli sohbetlerin yapıldığı, yemeklerin birlikte yenildiği bir şölen haline geliyor Karabük’te gerek şehir merkezinde gerek köylerinde salça özel bir yere sahip. Verimli toprağından, havasından, suyundan mıdır bilinmiyor ama, köylerimizde yapılan salçanın kendine has kokusu ve lezzetinin olduğu, yapanlar tarafından iddia ediliyor. Bu zahmetli işte zamanla bazı alışkanlıklar değişmiş karabük’te Örneğin eskiden kevgir kullanılırken artık domatesler makineden geçiriliyor. Bu da tabii tercihe göre değişiyor, az da olsa kevgir usulüne göre yapanlar hâlâ var.
SALÇANIN FAYDALARI
Katkısız hazırlanan salça, domatesin ihtiva ettiği sağlığımız için son derece yararlı Likopen maddesinden bolca içerir. Likopen vücudumuz tarafından üretilmeyip çeşitli besinlerle vücuda alınan güçlü bir antioksidandır. Araştırmalara göre, likopen zarar görmüş hücreleri onardığı için prostat kanseri, sindirim sistemi, meme kanseri, mide kanseri ve kan kanserini engellemiştir. Ayrıca kadınlarda kalp ve damar hastalığını koruyucu etkiye sahiptir. Toronto Üniversitesinin yaptığı bir araştırmaya göre likopen ; LDL kolesterolün oksidasyonunu baskılayarak koroner kalp hastalığı riskini azaltmaktadır.
SALÇANIN YAPILIŞI
– Olgunlaşmış domatesler bol su ile yıkanır. Yıkanan domatesler üçe dörde bölünüp ister makineden ister kevgirden geçirilir.
– Bu işlemden sonra posa atılır ve asıl zahmetli iş başlar.
– Büyük bir kazan ya da tencereye salça olacak malzeme konulur ve yanan odun ateşinin üstüne konulur.
– Ateş çok önemlidir. Ne çok harlı, ne de çok zayıf.
– Ve 3-4 saat sürecek karıştırarak pişirme aşamasına gelinir. Uzun ve büyük bir tahta kaşık yardımıyla dibi tutmasın diye karıştırılır.
– Zamanla üzerinde çıkan kabarcıkların elinize yüzünüze sıçramamasına dikkat etmek gerekir. Aksi halde can yakar.
– Artık belli bir kıvama gelen salçaya tuz ve zeytinyağı ekleme zamanıdır. Tuzun sona doğru atılması da önemli. Çünkü; yapım işleminin ilk zamanlarında atılırsa kabarcık oluşumu ve sıçraması daha çok oluyor.
– Kıvamına gelmiş salça kavanozlara sıcak olarak konulur ve kapağı kapanarak ters çevrilir.
Bundan sonrası size kalmış. Yemeklerde kulanabilir, kahvaltıda tüketebilir ya da harika soslar hazırlayabilirsiniz.
Nöbetçi Eczaneler