Türkiye‘de 2023 yılı itibariyle ev sahibi olma oranının son 9 yılda hızla azaldığı görülüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, oturulan konuta sahip olanların oranı 2023 yılında önceki yıla göre 0,5 puan azalarak yüzde 56,2’ye düştü. Bu durum, 2014 yılında yüzde 61 olan ev sahipliği oranının son 9 yılda sürekli azalmaya devam ettiğini gösteriyor.

Konut krizinin derinleştiği bir dönemde, ev sahibi olma oranındaki düşüşün önemli bir etkeni olarak konut fiyatları gösteriliyor. Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye genelinde ortalama bir konutun metrekare fiyatı kasım ayında 30 bin 318,6 TL’ye yükselerek, 100 metrekarelik ortalama bir konutun fiyatını 3 milyon 31 bin 860 TL’ye ulaştırdı. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde ise konut fiyatları aşırı yüksek seviyelerde seyretti.

Bunun yanı sıra, konut sahipliği oranındaki düşüşte yabancıların Türkiye’de taşınmaz satın alma olanaklarındaki artış da etkili oluyor. 2012’de yürürlüğe giren Mütekabiliyet Yasası’nın ardından yabancılara satılan konut sayısı 2023 sonuna kadar 381 bin 442’ye ulaştı. Yabancılara 2023 yılında satılan konut sayısının 35 bin 5 olduğu belirtilirken, bu rakamın bir önceki yıl 67 bin 490 seviyesinde olduğu dikkat çekiyor.

Konut fiyatlarındaki yüksek seviyeler ve yabancılara satışlardaki artışın yanı sıra, Türkiye genelinde kira fiyatları da 2023’te yüzde 87, ev fiyatları ise yüzde 65 oranında arttı. Bu durum, konutların ulaşılabilir seviyelerde olmasını engelliyor ve ev sahibi olma arzusundaki vatandaşların sayısını azaltıyor.

Konut krizinin çözümü için atılacak adımlar ve politikalar, ev sahipliği oranını artırmak ve konut maliyetlerini kontrol altında tutmak adına önemli bir rol oynayacak gibi görünüyor. (Halil Kızılyer)