Karabük Üniversitesi’nde misyonlu öğretim üyesi görme engelli bireylerin kabiliyetlerini artırmayı ve toplumsal hayata iştiraklerini güçlendirmeyi hedefleyen proje geliştirdi.
Karabük Üniversitesi Tıp Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Yılmaz, “Rehber Göz” projesiyle görme engelli vatandaşların hayatını kolaylaştıracak.
Görme engelli bireylerin hareket kabiliyetini artırmayı ve toplumsal hayata iştirakini güçlendirmeyi hedefleyen proje, bireylerin bağımsız bir formda günlük hayatlarını sürdürebilmelerine takviye olmayı amaçlıyor.
2019 yılında Doç. Dr. Hakan Yılmaz ile öğrencileri Nadi Doğan, Bahadır Bektaş Doğmuş ve Recep Tayyip Çitil tarafından temelleri atılan proje için 2021 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Faydalı Model Belgesi” alındı.
Proje bünyesinde geliştirilen aygıt, kullanıcıların etrafındaki manileri algılayarak sesli ihtarlar ve geri bildirimler ile yönlendirme sağlıyor. Hafif ve ergonomik yapısıyla günlük kullanıma uygun olarak tasarlanan aygıt, yapay zeka ve sensör teknolojilerini bir ortaya getirerek kullanıcıların etraflarını inançlı ve tesirli bir halde keşfetmelerine imkan tanıyor.
Karabük Üniversitesi Tıp Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Yılmaz, bu yenilikçi eserin özel bir tahlil olduğunu vurguladı.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün bilgilerine dikkat çeken Doç. Dr. Yılmaz, dünya genelinde yaklaşık 45 milyon, Türkiye’de ise 1,1 milyon görme engelli bireyin bulunduğunu belirterek şunları söz etti: “Görme engelli bireylerimizin hayatlarını kolaylaştırabilmek ismine hem teknolojiden faydalanalım hem yapay zekayı kullanalım hem de yerli bir üretim ve yerli bir tahlil olsun diye ‘Rehber Göz’ isimli projemizi geliştirdik. Proje yürütücülüğünü yapıyorum. Projeyi tıp mühendisliğinde üç öğrencimizle birlikte başlattık. Şuan patenti de almış durumdayız bu eserin. Umarım ilerleyen süreçte süratlice seri üretimi geçirerek çalışmalara devam edeceğiz.” dedi.
"Ürünümüz giyilebilir"
’Rehber Göz’ aygıtının özelliklerini anlatan Doç. Dr. Yılmaz, ürünün kullanıcı dostu ve taşınabilir bir teknoloji sunduğunu tabir ederek, "Ürünümüz giyilebilir bir eser. Birey direkt üzerine giyebiliyor. Göğüs bölgesinde bulunan küçük bir bilgisayarımız var. Yeniden değiştirilebilir bataryalarımızla birlikte kesintisiz olarak aygıtı kullanabiliyor. Aygıtın ön tarafında bulunan kamerayla birlikte objelerin tanınması ve kızıl ötesi sensörlerle ve ultrasonik sensörlerle birlikte çeşitli objelerinde algılanabilmesi sağlanıyor. Bilhassa yalnız yaşayan ya da yalnız yaşamak zorunda kalan bireylerin etrafının tanıtılmasında, etrafındaki eşyaların bulunmasında ya da önündeki mahzurların bulunması üzere durumlarda epeyce işe yarayacağını düşünüyoruz" diye konuştu.
Cihazın günlük ömürde birçok farklı senaryoda kullanılabileceğini ve aygıtın pilot uygulamasının Karabük Üniversitesi yerleşkesinde gerçekleştirildiğini anlatan Doç. Dr. Yılmaz, şunları söyledi: “Görme engelli bir birey meskeninde yalnız kalmak zorunda kalıyor. Klimanın kumandasını bulacak. Bu türlü bir durumda etrafında yavaş bir çeşit atması sonucunda bizim uygulamamız ve geliştirdiğimiz sistem klimanın kumandasını tanıyor ve yerini tespit ediyor. Yerini de bluetooth kulaklık aracılığıyla sesli olarak bireye tanım ediyor. Kişi de kumandayı alıp daha konforlu bir ömür sürmeye devam edebiliyor. Bunun üzere özellikler var. Birebir vakitte yapay zekayı kullanarak objeleri tanıma da epeyce süratli sonuçlar alabiliyoruz. Cep telefonuyla irtibatlı olarak internete bağlı entegre olarak çalışabiliyor. İnternet olmadan da çalışabiliyor. Biz üniversitemizin yerleşkesini pilot uygulama olarak belirlemiştik. Şuan üniversitemizdeki görme engelliler için oluşturulan kabartmalı şeritleri tanıyabiliyor. Muhakkak bir aralık kestirimi yapabiliyor. ‘Beş metre sonra sola döneceksin’ ya da ‘ileride mahzur var, dikkatli bir formda yürü’ halinde bluetooth kulaklıkta daima olarak yönlendirebiliyor. Taşınabilir ve güç kaynağı değiştirilebilir bir sistem. Bataryasını değiştirerek de kişi gün içerisinde kesintisiz bir formda kullanabiliyor. Diyelim ki sokağımızda bir bakkal var. Görme engelli bireyde o bakkala gitmek istiyor. O kadar kısa aralıkta navigasyon istediğimiz üzere tesirli çalışmayabiliyor. Biz rehber moduna aldığımız vakit evvel sokağı tanıtıyoruz sistemimize. İmaj sürece sistemleri yahut yapay zeka teknikleriyle sokağı tanıyor ve kişi tekrardan o sokağa çıktığı vakit o sokaktaki tanıdığı yerlerle birlikte kamera yönlendirme yaparak kişinin yanlışsız bir biçimde gitmesini sağlıyor. Tekrar misal biçimde de manileri otomatik olarak tanıyarak hem aralık sensörleriyle hem de manzara sürece teknikleriyle bireye bilgi vererek daha inançlı bir formda ulaşımın yapılmasına müsaade veriyor.”