Suriye’de hafta sonundan itibaren yaşanan gelişmelerle ilgili değerlendirmede bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Milletlerarası Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Köse, Suriye’nin parçalanma mümkünlüğünün yüksek olduğunu belirterek “Çok beklenmedik karışık bir durum var şu anda. Fotoğraf net değil flu” dedi.
Suriye’nin grip olduğunda Türkiye’nin nezle olduğunu kaydeden Köse, “Suriye güneyimizde en uzun kara sonumuz. Yaklaşık 960 kilometrelik bir hudut çizgisini paylaşıyoruz. Bu sonun güvenliğini sağlamak çok kolay değil. Münasebetiyle Suriye’de meydana gelecek her türlü gelişme bizi yakından etkiliyor. Suriye grip olduğunda biz nezle oluyoruz. Hiçbir şeyden etkilenmezsek, insansızlaşan alanlardaki terör faaliyetlerinden, insansızlaşan alanları dolduran teröristlerden ve sığınmacı krizinden etkileniyoruz ki Türkiye şu anda aslında sığınmacı kabul edebilecek hududun çok üzerinde. Kriz hiçbir şeyi etkilemezse bile, bir; güneyimizde teröre yatkın sahipsiz yerler oluşturacak böylelikle ulusal güvenliğimizi tehdit eden teröristlerin alan bulabileceği bir koridor oluşturacak. İki; sığınmacı krizini tetikleyecek Türkiye’deki Suriyelilerin dönüşünü geciktirecek” diye konuştu.
"Parçalanmış bir Suriye İsrail’in işine geliyor"
Bölgede beklenmedik karışık bir durum yaşandığına dikkat çeken Köse, parçalanmış bir Suriye’nin İsrail’in işine geleceğini söz ederek “Çok beklenmedik karışık bir durum var şu anda. Fotoğraf net değil flu. İsrail şu anda bölgedeki en yakın aktör en güçlü aktör ABD’nin dayanağında. Dahlinin olmadığını söylüyor ancak parçalanmış bir Suriye İsrail’in işine geliyor. ABD dahlinin olmadığını söylüyor. İran milislerini Suriye’ye soktu, Esad’a yardım için. İran zati Ortadoğu’nun mezhepsel olarak parçalanmasını ve Ortadoğu’da mezhepsel çatışmaların çıkmasını maalesef hala körükleyen bir ülke. Bu siyasetinden bir türlü vazgeçmedi. Hasebiyle zora düştüğünde de kimse İran’ın tarafında yer almıyor. HTŞ Türkçe ismiyle (Şam Kurtuluş Örgütü) Türkiye’nin ve Birleşmiş milletlerin terörist kabul ettiği bir örgüt bir yapılanma. Şöyle bir durum var, HTŞ Esat’la ittifak kurmayacak bir örgüt, HTŞ İran’la ittifak kurmayacak Sünni bir örgüt. Hasebiyle HTŞ’nin PKK’yı alanlardan söküp atması Tel Rıfat’tan söküp atması ve Tel Rıfat’a Özgür Suriye Ordusu ya da şimdiki ismiyle Suriye Ulusal Ordusu Türkiye’nin dayanağında hakim olmuş durumda. Şu anda Tel Rıfat PKK’dan temizlemiş oldu. Beklenemedik süratle gelişen beklenmedik ağır silahların ve beklenmedik şimdiye kadar bunu görmemiştik sistemli ordu manzarası veren birliklerin geliştirdiği bir harekât. Harekât planlamaları epeyce stratejik ve kurmay planlamalar görüyoruz. Bu da bize sıradan bir terör örgütünün yapabileceği tertip üzere gelmiyor olamaz zaten” tabirlerini kullandı.
Suriye’nin parçalanma mümkünlüğünün yüksek olduğunu tabir eden Köse, “Soru, Suriye parçalanır mı? Suriye’nin parçalanma mümkünlüğü yüksek. Benim bir tarafım Esad bir an evvel gitsin eli kanlı bir diktatör ve Suriye halkı Esad’dan kurtulsun diyor. Bu benim duygusal yanım. Realist yanım da şunu diyor, Esad yerinde kalsın ve Suriye parçalanmasın. Üçe parçalanmış bir Suriye güneyimizde bir Nusayri devleti İran’ın destekleyeceği bir PKK devleti ve bir de Sünnilerden oluşan HTŞ’nin Türkiye’nin terörist kabul ettiği çok din yorumundan oluşan Vehhabiliğe yakın bir din devleti. Afganistan gibisi bir Taliban oluşmuş olacak. Çabucak çabucak görüşleri birebir. Bu İsrail için tercih edilebilir bir durum Suriye ile artık kedi fare üzere oynayabilecek zira çok rahat birlikte olan bir Suriye değil üç modül küçük küçük çarçabuk lokmalara bölünmüş bir ekmek üzere İsrail istediği parçayı istediği an ısırabilir koparabilir. Lübnan’da yaptığı her şeyi daha rahatlıkla Suriye’de yapabilir. Muhakkak ve mutlaka bir sonraki maksadı İran’dır” dedi.
"Türkiye’nin çok yakın bir vakitte Münbiç’e bir operasyon yapması kuvvetle muhtemel"
Türkiye açısından gelişmelerin olumlu göründüğünü belirten Köse, “Türkiye açısından gelişmeler şimdilik olumlu görünüyor. Türkiye olaylara seyirci değil. Türkiye şunu öğrendi, ABD yaptığı operasyonlarda ben yokum diyordu. İsrail birebirini söylüyordu İngiltere, Rusya birebirini söylüyordu. Şu anda Türkiye’de ben yokum diyor. Lakin muhakkak ve katiyetle Türkiye Özgür Suriye Ordusunun yanında, olmalı da. Ve mutlaka Türkiye PKK’dan temizlenmiş alanları yarar olarak görüyor. Bu kısa vadeli bir çıkardır kısa vadeli bir yarardır. Zira PKK’nın boşalttığı alanlara çok dinci Taliban gibisi HTŞ’nin yerleşmesi Türkiye’nin lehine bir durum değil. İlerleyen yıllarda biz yeni bir IŞID gibisi bir örgütle karşılaşabiliriz. Hasebiyle Türkiye düşünüyorum ve zannediyorum ki çok yakın bir vakitte Münbiç’e bir operasyon yapması kuvvetle mümkün. Şu anda herkes kuklayı perdenin gerisinden yönetim ediyor. Enteresan halde HTŞ’yi terörist ilan eden ABD; HTŞ’ye bilmiyoruz elimizde delil yok, HTŞ’ye ağır takviye veriyor. Bu kadar silah HTŞ’ye nerden gitti. HTŞ bu kadar ağır silahı Rusya vermeyeceğine nazaran PKK vermeyeceğine nazaran kimden aldı ve nasıl aldı. Münasebetiyle HTŞ’yi biri silahlandırdı ve eğitti. HTŞ’nin şu anda çok planlı hareket eden bir kurmay takımı mevcut” formunda konuştu.
