Dronların askeri ve sivil alandaki görevlerini daha etkin ve güvenli şekilde yapmasını sağlamak amacıyla "dron barınağı" geliştirildi. Farklı boyutlar ve özelliklerde insansız hava araçlarının yaygınlaşmasıyla birlikte bu araçların etkinliğini artırmaya yönelik çözümlere yenileri ekleniyor. OSTİM Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren Mentor Bilişim, dronların personel desteği olmadan uzun süre görev yapabilmesini sağlamak amacıyla "dron barınağı" geliştirdi. Firmanın Genel Müdürü Ahmet Kolcu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2015 yılından bu yana otonom sistemler, insansız hava araçları ve bunların alt sistemlerini geliştirmeye odaklandıklarını söyledi. Kolcu, bu çabaların sonunda ortaya çıkan "Box Mentor" isimli ürünü, İstanbul'da temmuz ayında düzenlenecek ve Türk savunma sanayisi ürünlerinin vitrine çıkacağı IDEF Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı'nda (IDEF 2023) ilk kez sergileyeceklerini belirtti. Ürünü 2021 yılından itibaren geliştirdiklerini ifade eden Kolcu, TÜBİTAK 1507 KOBİ-AR-GE desteği ile prototip aşamasını tamamladıktan sonra bu yıl TÜBİTAK 1501 Sanayi-AR-GE desteği aldıklarını bildirdi. Kolcu, söz konusu son destek sayesinde ürünün daha nitelikli ve endüstriyel bir hale geleceğini dile getirdi. Projeye başlamalarındaki en temel sebeplerden birinin operatör kaynaklı kaza ve kırımların önüne geçmek olduğunu vurgulayan Kolcu, Box Mentor'un operatör yardımı olmadan sensörlerde aldığı veriler sayesinde tüm görevleri otonom şekilde yerine getirdiğini kaydetti.

Yedek bataryayı alıp yeni göreve çıkacak

Sistemin dron, dron box, hava veri ölçüm sistemi ve yönetim sistemi olmak üzere 4 temel bileşenden oluştuğunu anlatan Kolcu, şöyle konuştu: "Dron, quadcopter şeklinde tasarlanmış olup yönetim sistemi üzerinden gelen tüm görevleri otonom olarak gerçekleştirmektedir. Dron box, dronun ve diğer tüm bileşenlerin muhafaza edildiği bir kutudur. Ayrıca hareketli pisti sayesinde dron iniş ve kalkışlarını kolaylaştırmaktadır. Kutunun içerisinde 3 adet yedek batarya bulunur ve bunlar otonom şekilde değiştirilerek yeni göreve hızlı şekilde geçilmesi sağlanır. Hava veri ölçüm istasyonumuz, hava şartlarını kontrol eden bir sistemdir ve anlık hava verilerini alarak uçuş uygunluk algoritmasının çalışmasını sağlar. Yönetim sistemi, web tabanlı bir platformdur ve internete bağlı herhangi bir cihazdan erişilebilir. Bu sayede uzaktan operasyon merkezi mümkün hale gelmektedir. Beyond visual line of side dediğimiz görsel görüş hattının ötesinde yüzlerce kilometre uzaktan yönetilebilmektedir."

Uzaktan erişimle farklı senaryolar uygulanabilecek

Sistemin ulaştığı olgunluk seviyesi hakkında da bilgi veren Kolcu, yönetim sistemi üzerinden uzaktan bağlantı sağlanabildiğini, filo yönetimi sayesinde de birden fazla sistemin kontrol edilebildiğini söyledi. Kolcu, şunları kaydetti: "Görev oluşturma arayüz ekranından, harita üzerinde görev noktaları tespit edip, dron hızı, yerden yüksekliği, kamera bakış açısı, görev noktasındaki süresi gibi senaryolar belirlenerek görev gerçekleştirilebilmektedir. Harita üzerinde belirlenen noktalar, mesafe kestirim algoritması kullanılarak kontrol edilir ve batarya kapasitesi ile doğru orantılı olarak görevler gerçekleştirilir. Bu algoritma, belirli bir görev rotası veya hedef noktası için tahmini mesafeyi hesaplar. Harita üzerinden HUD verileri takip edilebilmektedir. HUD verileri, görev rotası, hedef noktalar, hız, irtifa ve diğer önemli bilgileri içermektedir. Sistem kullanılarak zamanlanmış görevler tanımlanabilmektedir. Uç birim sensörlerden gelen anlık veriler ile tehlike arz eden unsurun saptanmasında olay yerine hızlı bir şekilde intikal edebilmektedir. Yönetim sistemi üzerinden dron box ve drondaki kameralardan anlık görüntüler izlenebilmektedir. Dron, Qr landing algoritması sayesinde GPS'ten bağımsız olarak otonom iniş gerçekleştirebilmektedir."

Barınaklar arasında devriye atacak

"Box Mentor"un savunma sanayisi ve sivil alanda birçok kullanım senaryosu bulunduğunu dile getiren Ahmet Kolcu, "Örneğin sınır bölgelerinde belirli aralıklarla yerleştireceğimiz ürünler sayesinde devriye görevini üstlenebilecektir. Aynı zamanda kolluk kuvvetlerimizin bulanamayacağı alanlarda belirlediğimiz noktalarda devriye görevi gerçekleştirip anlık olarak görüntü aktarımı sağlayacaktır. Kullanım senaryolarını artırmak mümkün. Karakollar, üs bölgeleri, güvenlikli bölgelerin korunmasında çeşitli görevleri üstlenmektedir. Sivil alanda ise geliştirmelerine devam ettiğimiz görüntü işleme yazılımları sayesinde güneş enerji santrallerinde panellerin arıza tespitini gerçekleştirilebilmektedir." diye konuştu. Kolcu, gelecek dönemde ürünün çeşitli hava koşullarına ayak uydurabilmesi için iklimlendirme ünitesinin entegrasyonu, toz ve su sızdırmazlık testleri, sistem ihtiyacını karşılayabilecek güneş enerji panellerinin eklenmesi ve birden fazla görüntü işleme yazılımı ile nitelikli hale getirmek gibi çalışmalarla "Box Mentor"un yeteneklerini artıracaklarını bildirdi. Kolcu, "AR-GE çalışmasıyla başlayıp prototip bir ürünü hayata geçirdik. 2024'ün 6. ayından sonra satışını gerçekleştirmeyi planlıyoruz." dedi. (AA)