Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Burak Akyüz tarafından yürütülen proje ile Türkiye’nin birinci yerli ve ulusal klonal kestane anaçları elde edilecek. Kestanenin klonal olarak çoğaltılmasıyla bitkiler tohum ile çoğaltılmak zorunda kalmayacak. Bu tohumlar iç pazarda, satış hedefiyle kullanılabilecek.
’Klonal Kestane Anaç Adaylarının Klasik ve Yeni Jenerasyon Tekniklerle In Vitro Çoğaltımı’ isimli bir proje yapan Dr. Öğr. Üyesi Burak Akyüz, proje grubu Prof. Dr. Ümit Serdar, Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Tütüncü ile birlikte köklenmesi güç olan kestane bitkisinin, yeni kuşak teknikler kullanarak doku kültürü formülü ile köklendirilmesi ve böylelikle Türkiye’nin birinci yerli ve ulusal klonal kestane anaçlarının çoğaltılmasını hedefledi.
Proje hakkında bilgi veren Akyüz, “Özellikle kestane olmak üzere sert kabuklu tiplerinde çalışmalar yapıyoruz. Kestane bilhassa tohumdan çoğaltılan bir meyve çeşididir. Tohumun üzerine aşılama yapılıyor. Lakin bu durumda hem sattığımız tohumu toprağa gömmüş oluyoruz hem de genetik bir açılma oluyor. Tohumdan çıkan bitkiler teğe bir tıpkı bitkileri vermemiş oluyor. Bu yüzden biz tıpkı klon olan anaçlara muhtaçlık duyuyoruz. Proje kapsamında klonal olarak kestaneye çoğaltmayı hedefledik. Bu çalışma ile birinci yerli ve ulusal anaçlarımızı elde etmeyi hedefledik. Proje kapsamında 3 devir aşılar yapıldı. Gençleştirme uygulamasıyla aşılar yapıldı. Doğal haliyle köklenmeyen bir meyve cinsidir. Bu gayeyle biz bunlara daha genç dokulara aşılayarak nasıl köklendiririz, bunu hedefledik. Çimlenmiş tohuma aşılar yaptık. Buradan elde ettiğimiz sürgünleri laboratuvar ortamında doku kültürüne alarak çoğalma katsayılarını tespit etmeye çalıştık. Hangi etapta daha âlâ köklenme olacak bunu belirlemeye çalışıyoruz. Yerli ve ulusal birinci kestane klon anaçlarımızı elde etmeyi hedefledik. Bu çalışmada ’Akyüz’ ve ’Macit55’ kestane çeşitlerini kullandık. Akyüz çeşidinde şu an çok başarılıyız. Biyoreaktör dediğimiz yeni jenerasyon sistemlerde test ettik ve oradan köklenmiş bitkilerimizi elde ettik. Buradan elde ettiğimiz bitkileri sera ortamında şaşırttık. Daha sonrasında buradaki bitkileri arazi kurallarında şaşırtarak ana bitki damızlığımızı kurmayı hedefliyoruz. Yerli ve ulusal anaçlarının sayısı arttırmayı hedefliyoruz” dedi.
