Sayın Gölbek dünkü yazısında İsmet İnönü’nün ölüm yıl dönümü münasebetiyle Karabük’te yetkililer tarafından anılmamasına çok üzülmüş.
Bu arada ilginç bir bilgiyi vermekten de kaçınmamış.!
Demir Çelik Fabrikalarının temelini atan İsmet İnönü’nün büstü kaidesinde değil de bir depoda tutuluyormuş.
İsterseniz bu konuyu biraz gündemde tutalım.
Kent tarihi ile ilgili olmayan hafızamızı biraz zorlayalım.
Kent bilincinin oluşmasına katkı yapalım.
Sonra da konuyla ilgili olarak kendi düşüncemizi belirtelim.
Evet…
Sahiden…
Sayın Gölbek’in de belirttiği gibi…
Karabük Demir Çelik Fabrikası’nın 3 Nisan 1937’de temelini kim attı.?
Dönemin başvekili İsmet İnönü…
Doğrudur…
Karabük Demir Çelik Fabrikaları Devletçi ekonomi modelinin bir ürünüdür.
Nedir Devletçilik…?
Özel sektörün yatırım yapamadığı alanlarda büyük yatırımların devlet eliyle gerçekleştirilmesidir.
O yıllarda Türkiye’de bu yatırımı yapacak burjuva sınıfı yoktu.
Devlet böyle bir yatırımı Karabük’e düşünmesiydi…
Karabük bugünkü konumunda olur muydu?
Kesinlikle olmazdı?
Çünkü arşiv belgelerinde Karabük’ün nüfusu belli.
16.yüzyıldan 20.yüzyıla gelen süreç içinde nüfusu hiçbir zaman 80 kişiyi geçmemiş.
Karabük’ün fabrika inşasına konu olan arazisi Safranbolu halkının pirinç ürettiği sıtmalı vadi…
O sıralar Öğlebeli köyüne bağlı 13 haneden ibaret haritada yeri belli olmayan bir yer.
İkinci Dünya Savaşı’nın çıkacağı haberleri Karabük’ün kaderini belirlemiş.
Demir Sanayinin Karadeniz’de kurulması için bütçeye 18 milyon lira tahsisat konulmasına dair kanunun yılı 1926’dır.
Amerika ve Rus uzmanların tesisin kurulması için önerdikleri yer ise Karadeniz Ereğli’sidir.
Cumhurbaşkanı Atatürk’te aynı düşüncededir.
Ancak Sümerbank ve Erkanı Harbiye’nin kuruluş yerleşimine bakış açısı güvenlik odaklıdır.
En az deniz kıyısından 100 km içerde bir yere fabrika kurulmalıdır.
Bu düşüncenin sahibi Erkanı Harbiye reisi Mareşal Fevzi Çakmak’tır.
Atatürk ise aynı görüşte değildir.
Çünkü sahilden uzaklaştıkça maliyet arttığından dolayı o günkü koşullarda fabrikanın içerlerde bir yere kurulmasına karşıdır.
Bu nedenle iş sürüncemede kalır.
Mareşal Fevzi Çakmak Başbakan İsmet İnönü’nün ulaştırması ricasıyla Cumhurbaşkanına mektup yazar.
Mektupta demir çelik fabrikasının kurulması için kendisinin ölmesinin mi beklendiğini dile getirir.
Cumhurbaşkanı Atatürk bu mektuptan çok etkilenir.
İstemeyerek de olsa Fevzi Paşa’nın gönlünü almak için tesisin Erkanı Harbiye’nin belirlediği Karabük’te kurulmasına karar verir.
Atatürk fabrikanın temelini atmak üzere Başbakan İsmet İnönü’yü görevlendirir.
Ancak kendisi Karabük’e gelmez….!