Safranbolu’nun tarihi dokusu ve UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki yeri için tehdit oluşturan imar plana karşı devam eden yargı sürecinde Kastamonu İdare Mahkemesi, Safranbolu Belediyesi’nin yürütmeyi durdurma talebini kabul etti. Kararda, “yayalar ve araçlar için yeni yollar planlanırken korunması gerekli tescilli yapıların bu durumdan nasıl etkileneceğinin yeterince hesap edilmediği“ belirtildi ve imar planının uygulanması halinde “Tarihi kent siluetini bozucu etkilerinin olabileceği hususları” dikkate alındı. Yargı süreci devam ediyor. Safranbolular uzun zamandır, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan kentin tarihi dokusunu korumak için, 1985 yılında yapılaşmaya kapatılan doğal sit alanına 2 katlı konut ve ticarethaneler yapılmasına ilişkin imar planına karşı mücadele veriyordu. Uygulanması halinde Safranbolu’nun UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki yeri için de tehdit oluşturan plan UNESCO’ya danışılmadan hazırlandığı için de tepki görmüştü. Safranbolu Belediyesi, Mimarlar Odası ve Safranbolu Dünya Miras Alanlarını Koruma Derneği, imar planına itiraz ederek süreci yargıya taşımış ve yürütmenin durdurulmasını talep etmişti. Kastamonu İdare Mahkemesi, imar planının uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğurabileceği gerekçesiyle yürütmeyi durdurma kararı verdi. PLAN 2010 YILINDA HAZIRLANMIŞ ANCAK İPTAL EDİLMİŞTİ UNESCO’nun dünyanın en iyi korunan 20 kenti arasında saydığı Safranbolu’da tarihi alanın etrafı, 1985 yılında Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından ‘1. Derece Doğal Sit Alanı’ olarak tescil edilmişti. Bu tescil, 2019 yılında Karabük Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu tarafından ‘Nitelikli Doğal Koruma Alanı’ ve ‘Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’ olarak değiştirdi. Bu kararla birlikte, 1985 yılında tescil edilen bölgenin sınırlarında da değişiklik yapıldı. DOĞAL SİT ALANININ STATÜSÜ DEĞİŞİNCE TEKRAR GÜNDEME GELDİ 2010 yılında Koruma Bölge Kurulu ve dönemin Safranbolu Belediye Meclisi tarafından onaylanan ve tepkiler üzerine iptal edilen ‘Mülga Koruma Amaçlı İmar Planı’, 2021 yılında doğal sit alanının statüsünün değiştirilmesinin ardından tekrar gündeme geldi. Ocak 2021’de, söz konusu bu alan için hazırlanan imar planı, Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ve Karabük Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu tarafından uygun bulundu, 24 Mayıs 2021’de plan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylandı. 21 Haziran 2021’de ise imar planı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından askıya çıkarıldı. İmar planına karşı Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne toplam 7 itiraz yapıldı. Safranbolu Belediyesi, Mimarlar Odası, Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Safranbolu Şubesi ve Safranbolu Dünya Miras Alanlarını Koruma Derneği, planın geneline karşı yaptıkları itirazlarda, imar planını kapsayan alan içerisinde “kentsel sit, doğal sit, arkeolojik sit ve etkileme geçiş alanları bulunduğunu” belirterek planın tümüne itiraz etti. Diğer üç itiraz ise alan içerisinde arsası olan üç vatandaş tarafından yapıldı. 8 Ekim 2021’de Tabiat Varlıkları Genel Müdürlüğü, planın tümüne karşı yapılan 4 itirazın reddedildiğini, arsası olan 3 vatandaşın itirazının ise tekrar değerlendirileceğini duyurdu. Tabiat Varlıkları Genel Müdürlüğü, 8 Ekim 2021’de, kabul edilen üç itirazın dışında kalan alanların kesinleştirilmesine ve “söz konusu planların kesinleşen kısımlarına ilişkin uygulamaya dair işlemlere başlanabileceğine” karar verdi. İtirazların reddedilmesi üzerine, Safranbolu Belediyesi ve sivil toplum kuruluşları, Kastamonu İdare Mahkemesi’ne ayrı ayrı iptal davası açtı ve yürütmenin durdurulmasını talep etti. YARGI SÜRECİ DEVAM EDİYOR Kastamonu İdare Mahkemesi, 12 Ocak 2023’te oybirliği ile aldığı kararla Safranbolu Belediyesi’nin yürütmeyi durdurma talebini kabul etti. Kararda UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan bir kentin imar planı yapılırken hassasiyet gözetilmesi gerektiği, söz konusu imar planında tarihi kent siluetinin ve tescilli tarihi yapılan korunması gibi hususların yeterince hesap edilmediğine değinildi. Kararda şu ifadeler yer aldı: “Safranbolu’nun UNESCO tarafından 1994 yılında gerekli kriterleri karşıladığı için Dünya Miras Listesine dahil edildiği, bu gibi kentlere veya yerleşim alanlarına yönelik imar plan çalışmaları yapılırken bu hususun hassasiyetle göz önünde bulundurulması ve ilgili tüm kurum ve planlama çalışmaları esnasında yeterli fizibilite çalışmalarının yapılmadığı, alınan kurum görüşlerinin ise tam olarak plana yansıtılmadığı, plan revizyonunun üst ölçekli plan olan 1/100.000 ölçekli Zonguldak-Bartın-Karabük Çevre Düzeni Planının temel ilkelerine aykırılıklar taşıdığı, plan kararları ile kentsel sit alanlarının iki yakasını birleştiren Kaya Erdem Caddesi üzerinde Turizm Tesis Alanı, Konut+Ticaret Alanı, Sosyal Tesis Alanı ve Konut Alanları oluşturmak istendiği, bu durumun trafik akışını olumsuz etkileyeceği ve turizm alanları olarak düşünülen yerdeki kot farkından faydalanılarak aşırı yapılaşma durumunun söz konusu olabileceği, yayalar ve araçlar için yeni yollar planlanırken korunması gerekli tescilli yapıların bu durumdan nasıl etkileneceğinin yeterince hesap edilmediği, tarihi kent siluetini bozucu etkilerinin olabileceği hususları dikkate alındığında; uyuşmazlığa konu plan kararında kamu yararı, şehircilik ilkeleri ve temel planlama esasları yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan; hukuka aykırılığı tespit edilen dava konusu işlemin uygulanmaya devam etmesi halinde, imar düzenleme ve uygulamalarının bu plana göre yapılacağı, şehre yönelik birçok önemli karara temel oluşturacağı ve bu yönüyle telafisi güç zararlar doğabileceği de açıktır.” İmar planına karşı başlatılan hukuki süreç devam ediyor. Safranbolu’lar imar planının iptal edilmesini ve bölgenin tarihi, doğal yapısının korunmaya devam edilmesini talep ediyor.