Zonguldak’ın Ereğli ilçesinde yaşayan 36 yaşındaki Sercan Morcu, çocukluk yıllarında babasından edindiği antikacılık ve koleksiyon merakını vakitle bir mesleğe dönüştürdü.
Karadeniz Ereğli ilçesinde yaşayan 36 yaşındaki Sercan Morcu, çocuk yaşta babasından aldığı ilhamla başladığı antika merakını yıllar içinde mesleğe dönüştürdü. Babasının Almanya’da yıllarca sürdürdüğü antikacılığın müsaadeden giden Morcu, 2000 yılından bu yana topladığı nesneleri, 2021 yılından itibaren ticarete dönüştürerek hem geçmişin izlerini müdafaaya hem de bu kültürü gelecek jenerasyonlara aktarmaya çalışıyor.
Morcu, her eşyanın bir kıssası olduğunu ve bu işi sırf yarar değil, birebir vakitte bir paylaşım aracı olarak gördüğünü anlattı.
"Babamdan bulaşan bir hastalık oldu"
Antikacılık tutkusunun çocuk yaşta babasından kendisine geçtiğini anlatan Morcu, o günleri şu sözlerle aktardı:
"Babam 1970-2000 yılları ortasında antikacılık yaptı. Hem antikacılık hem aslında koleksiyonerlik bir nevi. Zira o da sevdiği için başlamış o periyotlarda. O periyotlarda de Almanya’da ikamet ediyordu. 30 yıl antikacılığını aslında yurt dışında yaptı. 2000 yılında biz Türkiye’ye döndük. 2000’de döndüğümüzde biz 12 yaşındaydık yani ufaktım. 2000 yılında o da antikacılığı bırakıp yalnızca toplama olayıyla devam etti. Hasebiyle ondan bulaşan bir hastalık oldu bizde."
"Koyacak yer kalmayınca ticarete döndü"
Başlangıçta yalnızca hobi olarak başladıkları koleksiyonculuğun, vakitle yer meşakkati ve paylaşıma olan istek nedeniyle ticarete dönüştüğünü belirten Morcu, şunları kaydetti:
"Ondan kalma hastalık olduğu için de biz de kendimiz için de topladığımız eserlerle burası bizim aslında bir hobi alanımızdı. Hobi alanımız daha sonradan yavaş yavaş artık koyacak yer kalmadığından ötürü hem ticaretine döndü hem de yani anıları biriktirmek üzere, sahiplendirmek üzere, seven beşerlerle paylaşmak üzere. Kapımız onun dışında da her vakit açık. Yani çayımız, kahvemiz vardı. Hiç bilmeyen beşerler da ticari yapmadığımız periyotlarda hani içeriye bir bakabilir miyiz, bir gezebilir miyiz üzere talepler oluyordu."
"Biz nesnelerin anılarına bakıyoruz"
Antikanın, sırf bir eşya değil; yaşanmışlıklar ve anılarla dolu bir ruh taşıdığını vurgulayan Morcu, bu bakış açısını şöyle anlattı:
"Antikayı sevmeyen yahut farklı düşünen beşerler için şöyle söylüyoruz. Biz örnek bir koltuğun biz anılarına, yaşanmışlıklarına bakıyoruz. Birtakım insan yalnızca eski bir koltuk nasıl bir değeri olabilir üzere düşünüyor. Hepsinin öncelikle bir sanatsal çalışması var. El emeği var. Yaşanmışlıkları var yani karşılanmış onca cenazesi var kutlanmış onca doğum günleri var. Alınmış onca âlâ haberleri var içerisinde. Daha çok biz anaların yüklü olduğu kısmıyla ilgileniyoruz. Onlara da tekrar birebir halde kıymet verenlere de satıyoruz demiyoruz. O yüzden sahiplendiriyoruz diyoruz. Her bir nesnenin bir insanın yaşanmışlığından daha fazla anıları oluyor yani o denli söyleyeyim, üretiminden kullanımına kadar yani."
"Çanakkale’den kalma bir matara tarihi iz bırakıyor"
Eline geçen kimi nesnelerin yalnızca maddi değil, tarihi manada da büyük pahaya sahip olduğunu tabir eden Morcu, bilhassa savaş devirlerine ilişkin eşyalara başka bir yer verdiklerini belirterek şöyle dedi:
"Binlerce eser geçiyor elimizden. Daha çok doğal savaş tarihinden olan eserler farklı oluyor. İşte ülkede gündemde olmuş usul şeyler genelde iz bırakıyor. Çanakkale Savaşı’ndan eserler vesaire. Hani bunlar yalnızca şey değil. Silahlardır vesaire değil de örneğin o savaştan kalma bir matara. Bir askerin içtiği su üzere düşünebiliriz."
"25 yıldır satmadığımız bir aracımız var"
Antikalar ortasında en özel kesimlerden birinin aile yadigârı bir araba olduğunu söyleyen Morcu, bu aracın ailedeki yerini şöyle anlattı:
"Ayrıca bir tane aracımız var. 25 yıldır bizde. Babamın çocukluğundan beri istediği arabaymış. En sonunda nasip oluyor. Satmamaya çalışıyoruz. Talipleri vardı. Anısı aslında baktığın vakit her şeyin bir anısı kalıyor onlarda. Dediğim üzere hani yalnızca niyet farkı oluyor."
"Radyoların yeri bizde çok ayrı"
Geçmişin seslerini bugüne taşıyan radyoların kendisi için özel bir mana taşıdığını belirten Morcu, bu modüllerin taşıdığı manevi bedeli şu sözlerle lisana getirdi:
"İşte radyoları çok seviyorum. İşte periyoduna baktığınız vakit yalnızca müzikler, türküler, işletmelerin reklamları değil de daha evvel savaş dinlemeleri örnek veriyorum. Bu Cumhuriyet’in ilanına kadar ilerleyen bir devir oluyor. O yüzden radyo kümeleri bizim için biraz daha başka. Bakış açısı olarak, değer olarak, maddi olarak değil. Daha çok manevi olarak. Yani hoş haberleri de oradan duymuşlar. İşte şu an biz manzaralı yayın yapıyoruz, örnek veriyorum. O devir yalnızca dinliyorduk. Artık oluşmuş bir savaş. Savaşın ne durumda ilerlediğini ne yapmanız gerektiğini konuttan çıkmamanız lazım. Hepsi radyoya bağlı. Yani kimse televizyon açıp bir imajla size bunu iletmiyordu. O yüzden radyoların yeri bizde biraz daha farklı yani o denli söyleyeyim."
"Gün yüzüne çıkmamış eserlerin peşindeyiz"
Piyasada dolaşan antikalardan çok, konutlardan çıkmamış ve yok olma tehlikesi taşıyan nesneleri kurtarmaya çalıştıklarını belirten Morcu, bu yaklaşımı şu sözlerle ifade etti:
"Daha çok bu türlü gün yüzüne çıkmamış eserleri toplamaya çalışıyoruz. Antikacılardan antikacılara geçmiş eser değil de hiç gün yüzüne çıkmamış konutlardan yok olacağını biliyorsunuz. O yüzden esasen size geliyor. Size gelmezse geri dönüşüme gidecek. Biz de bunun geri dönüşümüne kıyamıyoruz. Bir emek var. Biz de bunu daha çok değer bilmeyenden alıp değer bilene bu gereksinim olarak satılanlar dışında muhtaçlık olan insanlardan mümkün mertebe almamaya çalışıyoruz. Muhtaçlık manasında satılanlardan. Zira aslında gönlü yok ve bir yaşanmışlığı var değerini de biliyor lakin satmak durumunda kaldı. Mümkün mertebe hani caydırmaya çalışıyoruz şayet o denli bir ihtimali varsa. Zira çok büyük değerli şeyler genelde çıkmıyor. Aslında yani onu satsa da o gün işi görülmeyecek, satmasa da görülmeyecek. Kimi müşterilere sadece ona ana yüklediği için hani biz eser almıyoruz diye geçiş dediğimiz de oluyor."
"Oğlumun dört başka koleksiyonu var"
Antikacılığı bir ömür uzunluğu sürdüreceğini belirten Morcu, kendisiyle tıpkı ismi taşıyan sekiz yaşındaki oğlunun da bu yolda yetiştiğini şöyle anlattı:
"Bundan sonraki tüm ömrümüz bu işte geçecek. Amacımız katiyetle o. Peşimden gelen tıpkı isimli oğlum var bir arada. Sekiz yaşında. Onu da ilerleyen yıllarda yeterli bir koleksiyoner yapma yolundayız. Dört tane başka koleksiyonu var. Hani hem heveslensin diye biraz da onu yetiştirmeye çalışıyoruz. Hem de geçmişin izlerini bilsin, geçmişini bilsin. Bir eseri eski deyip değil de, işte bunu kim yapmış? Nasıl bir emekle yapılmış? İşte artık onlar dijital çağındalar. Bilgisayardan girişini yapıp bir mobilyayı çabucak çizip çıkartıyorlar. Fakat bunu daha evvel yapan kişi kendi başında tasarlayıp hiçbir çizim yapmadan elle oya oya zımparalaya zımparalaya bir eser çıkartıyor yani size."
"Önce biz hevesimizi alıyoruz"
Bazı eserlere bağlandığını ve onları çabucak elden çıkarmadığını anlatan Morcu, bu duygusal bağı şu sözlerle lisana getirdi:
"Geçim kaynağını düşünerekten birtakım eserler için artık bunu sahiplendirmelisin diyorum. Aslında kıyamıyorum. Bunda genelde daha çok hani bu türlü az elimize geçen eserler oluyor yahut bizim bölgemizde az olan eserler oluyor yahut daha evvel görmediğim bir eser birinci kez karşılaştığımız eser oluyor. Onu bir ay kadar seviyorum evvel. İnceliyorum. Nereden geliyor? Kim yapmış? Nasıl olmuş? Nedir? Tarihçesi nedir. İnceliyoruz, hevesimizi aldık. Ondan sonra birisinin daha hevesi var. O hevesini alsın diye el değiştiriyoruz."