Karadeniz Bölgesi’nde 8 yıldır tarım eserlerine büyük ziyan veren kahverengi kokarca kış uykusundan erken uyandı. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklığı nedeniyle 2 ay erken uyanan kahverengi kokarcaya karşı uğraş çalışmaları başladı.
Türkiye’ye 2017 yılında Gürcistan üzerinden geldiği bilinen ’kahverengi kokarca’ isimli böcek, Karadeniz Bölgesi’nde 8 yıldır tarım eserlerine büyük ziyan veriyor. Bilhassa bölgedeki fındık bahçelerine dadanıp, suyunu emdiği bitkiye ziyan veren böcek 300’den fazla bitki tipinde besleniyor. Başta fındık olmak üzere birçok bitki için tehdit oluşturan böceğin ürememesi için biyolojik ve kimyasal gayretler devreye alındı. 2024 yılında 10 bin adet samuray arısının tabiata bırakıldığı uğraş çalışmalarda ayrıyeten böceğin yoğunluğunun tespit edildiği bölgelere feromon tuzakları da yerleştirildi. Kimyasal uğraşının yanı sıra biyosidal çabanın de yapıldığı ziyanlı böcek bu yıl kış uykusundan hava sıcaklıklarının artması nedeniyle erken uyandı. Böceğin üreyerek tekrar harekete geçmemesi için Trabzon Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü takımlarınca çalışma başlatıldı. Takımlar tarafından Trabzon’un 18 ilçesinde yapılan çalışmaların yanı sıra kırsal mahallelerdeki üreticilere 5 bin adet biyosidal eser dağıtımı yapıldı. 2023-2024 tarihleri ortasında üreticilere büyük risk oluşturan böceğin ürememesi için bu yıl Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 1 milyon adet samuray arısı tabiata bırakılacak. Trabzon genelinde 2024 yılı kışlak uğraşında 47 binden fazla boş bina, depo ve mesken ilaçlaması gerçekleştirilirken, 600 lokasyona yerleştirilen feromon tuzakları ile ziyanlı popülasyonları azaltılacak.
"1 milyon adet samuray arısını tabiata bırakacağız"
Kahverengi kokarcaya yönelik yürütülen çalışmalar ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Trabzon Vilayet Tarım ve Orman Müdürü İsa Kaplan, biyolojik çabanın samuray arıları ile yapıldığını belirterek, "Kahverengi kokarcanın Türkiye’ye 2017 yılında Gürcistan’dan geldiği biliniyor. Birinci yıllar çok fazla tahribat yapmadı. Artvin ve Rize’den sonra Trabzon’a geldi. 34 tane ile yayılmış durumda. Bir nevi Kovid üzere pandemiye maruz kaldık. Bununla ilgili bakanlığımız birinci günden itibaren çok faal bir çalışma yapıyor. Stratejik planlarını oluşturdu. Bizler ne yapacağımızı, nasıl gayret edeceğimizi harfiyen Bakanlığın Hareket planına nazaran yapmaktayız. Tabi bunun yanında Bakanımız bu hususla ilgili büyük bir bütçe ayırdı. Elimizdeki kaynaklarımızda çok güçlü. Biyolojik çabayı samuray arıları ile yapıyoruz. Vilayetimizde geçen yıl 10 bin adet Samuray arısı bırakıldı. Fakat bu sene 4 tane enstitüde 1 milyon adet samuray arısını tabiata bırakacağız. Bunun haricinde kimyasal uğraşımız ilaçlamalar devam ediyor. Mekanik gayretimiz kışlıkları girip çıkarken tespit et yok et biçiminde bir çabamız var. Şu anda da biyosidal eser dediğimiz halk sıhhati eserlerimiz var. Bunlar Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırıldı. Kışlaklarda, meskenlerde, konaklarda kış uykusundan çıkan kokarca için dağıttığımız bir sprey var. Bölgemizde 5 bin tane dağıttık. Zirai çaba olarak da bizi takımlarımız ilaçlamaya devam ediyor" dedi.
"Sıcak-soğuk tesiriyle çoğalma baskılandı"
Geçen sene ziraî manada yüzde 7’lik bir zayiat olduğunu kaydeden Kaplan, "Kokarca kışlaktan çıkıyor soğuğu görünce tekrar kışlığa geri dönüyor. Bu kokarcayı öldürmüyor fakat çiftleşip çoğalmasını baskılayan bir sistem oluyor. Sıcak tekrar soğuk. İnşallah bunu birkaç kere yaşarız. Kokarca dışarı çıktığı vakit fenomen kokularına hakikat gelecek ancak evvel karnını doyurma lazım. Bunu genelde Sonbahar’da kışlaklara giderken bir de çiftleşme vaktinde cezbet-öldür dediğimiz sisteme geçiyoruz. Bununla ilgili bakanımız çok büyük ödenek verdi. Toprağımızın büyük bir çoğunluğuna feromon tuzaklar yerleştireceğiz. Geçen sene ülkemizde üretim yoktu bu yıl ülkemizde de üretim var. Tuzakları bilhassa meyve vermeyen ağaçlara asıyoruz. Zira zirai ilaç attığımız ağaçta rastgele bir meyve ziyan görmesin diye. 3-5 günde bir toplanan kokarcayı orada imha ediyoruz. Hangi bölgede ne kadar tuzak koyacağımızı da evvelce belirlediğimiz çalışmalarla oluşturuyoruz. Geçen sene bizim yüzde 7’lik bir zayiatımız vardı. Geçen sene de bir düşüş olduğunu düşünüyoruz. Zira geçen sene de tıpkı sıcak soğuk tesiriyle bir çoğalma da baskılandı. İnşallah bu senede daha az bir zayiatla dönemi kapatmak istiyoruz" sözlerini kullandı.