Karabük Üniverstesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Kırışık, KAPGEM'in aile yapısını güçlendirmeye ve genç nüfusu artırmaya yönelik hazırladığı bilimsel temelli politika önerisini kamuoyuna sundu.
Karabük Üniversitesi (KBÜ), Türkiye’de düşen doğurganlık oranlarına karşı çözüm üretmek amacıyla hazırladığı “Doğum Artışı Politika Modeli”ni kamuoyuna tanıttı. Tanıtım toplantısı sonrası basına açıklamalarda bulunan Karabük Üniversitesi Rektörü ve aynı zamanda Kamu Politikaları Araştırma ve Geliştirme Koordinatörü (KAPGEM) Prof. Dr. Fatih Kırışık, Türkiye’nin aile yapısının korunması için bilimsel temelli ve uygulanabilir politikalara ihtiyaç olduğunu vurguladı.
“BU MODELLE ÜLKEMİZİN AİLE YAPISINI KORUMAYI HEDEFLİYORUZ”
Rektör Kırışık, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 2025 yılını ‘Aile Yılı’ ilan etmesi çok önemli bir adımdır. Biz de bu vizyon doğrultusunda ülkemizin karşı karşıya kaldığı doğum oranlarındaki düşüşe karşı bilimsel temelli bir politika modeli geliştirdik. Bu modelle aileyi merkeze alan, ev hanımlarını ve gençleri kapsayan, kültürel dinamikleri hesaba katan bir çözüm önerisi sunuyoruz.”
“MODELİMİZİ İLGİLİ KURUMLARLA PAYLAŞACAĞIZ”
Türkiye’nin geleceği için aile yapısının güçlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Kırışık, açıklamasının devamında şunları söyledi: “Evlenmenin zorlaşması, evlilik yaşının ileri gitmesi, gençler üzerinde oluşturulan kültürel baskılar ve aşırı maliyetli evlilik gelenekleri gibi pek çok faktör doğum oranlarını olumsuz etkiliyor. Eğitim, ekonomi, medya ve sosyal politikalarla bu sorunları bütüncül şekilde ele almalıyız. Biz de bu kapsamda disiplinler arası bir model önerisi sunduk. Şimdi bunu Karabük Üniversitesi yayınları kapsamında kitaplaştırıp Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı başta olmak üzere tüm kurum ve kuruluşlarla paylaşacağız.”
DOĞUM ARTIŞI POLİTİKA MODELİ, KBÜ SAFRANBOLU BİLİM VE SANAT AKADEMİSİNDE TANITILDI
Rektör Kırışık’ın basın açıklamalarına konu olan doğum artışına yönelik politika modeli, KAPGEM bünyesinde faaliyet gösteren Aile ve Sosyal Hizmet Politikaları Masası tarafından hazırlandı. Safranbolu Bilim ve Sanat Akademisinde (Taş Bina) yoğun katılımla gerçekleştirilen toplantıda KAPGEM Koordinatörü Prof. Dr. Fatih Kırışık kapsamlı bir sunum gerçekleştirdi.
Toplantıya; Rektör Kırışık’ın yanı sıra Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Hasan Solmaz ve Prof. Dr. İsmail Rakıp Karaş, dekanlar, yüksekokul müdürleri, akademisyenler, KAPGEM üyeleri, davetliler, yerel ve ulusal basın temsilcileri katıldı.
DOĞURGANLIK VERİLERİNDE ÇARPICI DÜŞÜŞ
Toplantıda konuşan Kırışık, Türkiye’de toplam doğurganlık hızının 2001 yılında 2,38 iken, 2024 itibarıyla 1,48 seviyesine düştüğünü açıkladı. Bu oranın, nüfusun kendini yenileme eşiği olan 2,1’in oldukça altında olduğuna dikkat çeken Kırışık, genç nüfusun azaldığını ve yaşlı nüfusun arttığını söyledi.
Kırışık ayrıca, doğum yapan annelerin ortalama yaşının da arttığını belirtti. 2001 yılında ortalama 26,7 olan annelik yaşı 2024’te 29,3’e, ilk doğum yaşı ise 27,3’e yükseldi. Bu değişimin kadınların çocuk sahibi olmayı ileri yaşlara ertelediğinin bir göstergesi olduğunu ifade eden Kırışık, Avrupa Birliği ve Türkiye karşılaştırmalarında doğurganlık hızlarının AB ülkeleri ortalamasının bile altına indiğini, bu gidişatın durdurulmaması hâlinde Türkiye’nin de ciddi sorunlarla karşı karşıya kalacağını vurguladı.
POLİTİKA MODELİ HANGİ BAŞLIKLARI İÇERİYOR?
Toplantıda sunulan modelde, doğum oranlarındaki düşüşün yalnızca ekonomik değil, kültürel ve toplumsal nedenlere de dayandığı vurgulandı. Modelde öne çıkan bazı öneriler şu şekilde sıralandı:
- Doğum oranlarındaki düşüşün sebeplerini ortaya koyacak disiplinler arası bilimsel araştırmaların artırılması,
- Kadın ve erkek biyolojisi ile toplumsal rollerin politika geliştirme süreçlerinde dikkate alınması,
- Ev hanımlarına yönelik doğumu teşvik edici sosyal politika desteklerinin geliştirilmesi,
- Kuşaklar arası dayanışmayı artıracak “torun destek programları” gibi uygulamaların teşvik edilmesi,
- Eğitim sürecinin evlilik ve aile kurmayı kolaylaştıracak şekilde yeniden yapılandırılması,
- Geleneksel evlilik törenlerinin oluşturduğu mali yükün azaltılması ve sadeleştirilmesi,
- Dünya genelindeki başarılı doğum teşvik politikalarının Türkiye’ye uyarlanması.
“Model Yerli ve Evrensel Referanslara Sahip”
Rektör Prof. Dr. Fatih Kırışık, tanıtım toplantısındaki konuşmasında modelin bilimsel temellere dayandığını vurgulayarak şunları söyledi: “Doğum oranlarını artırmak için hazırlanmış bu model, hem yerli hem de evrensel referanslara sahip. KAPGEM olarak bu raporumuzu ilgili bakanlık ve kurumların dikkatine sunuyoruz. Temennimiz, ülkemizin karşı karşıya olduğu bu olumsuz tabloya bilimsel ve kalıcı çözümler sunmak ve aileyi yeniden toplumun merkezine yerleştirmektir.”