Karabük KARES Alışveriş Merkezi'ndeki caminin kubbesinin ortasında bulunan ve Arapça “Allah” yazısına yazılışı oldukça benzeyen “Leyli/Leyla” kelimesinin yanlışlıkla mı yoksa bilerek mi yazıldığı merak konusu oldu.
Arapça'da “Leyli” kelimesinin gece, geceye dair ve geceye ait anlamlarında kullanıldığı görülüyor. Kuran'ı Kerim'de de yer alan kelime gece ibadeti için camide yer aldığı düşünülüyor. Karabük’te Kavurmacı Cami’nin kubbe ortasında yer alan Arapça Leyli ya da Leyla yazısı hakkında yaptığımız araştırmalarda, uzman isimler konuyla ilgili şunları dile getirdi: "Leyli kelimesi, gece anlamına gelir ve Allah'ın kudretini, geceleyin ibadet etmenin önemini simgeler. Ancak tekke gibi yerlerde tasavvufta yer alan Leyla sevgiliyi, onun şahsında ilahi aşkı temsil eder. Malum Leyla ve Mecnun hikâyesinde anlatılan durumdur.
Arapçada “Leyla” ismi gecedir. Her ayın sonuna da “Leyla” denir. Çünkü ayın sonunda ay tamamen kaybolur. Karanlık, bilinmezlik ve sır barındırır. Tekkeler tasavvuf ehlinin ibadet amaçlı kullandıkları yerlerdir. Tekkede bu yazı olsa bile, Kavurmacı Cami’de neden yazıldığını sormak gerekiyor? Bir de ebcet hesabıyla “İlah” kelimesi “Leyla” kelimesi ile sayısal olarak aynı toplamdadır. Tabi bu camiyi yaptıranlara sormak lazım. Neden kubbesine Leyla yazıldı? Kim bu Leyla?”
Caminin ziyaretçileri ise bu detayın dikkat çekici olduğunu, ancak ibadetlerini yerine getirirken bu yazıyı fark etmenin çok zor olduğunu dile getirdi. Böyle bir hata varsa giderilmesini istedi.
2016 yılında 86 bin caminin kıblesi hatalı çıkmıştı
Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) 2016 yılında yeni inşa edilecek camilerin kıble yönlerinin doğru tespit edilebilmesi amacıyla personeline eğitim vermeye başlamıştı. O yıllarda tespit edilen 86 bin caminin kıble yönü hatalı olduğu için, Diyanet personelinin artık kıble yönü için yurt dışında astronomlardan eğitim alacakları da bildirilmişti. Yurtdışına gönderilecek personele astronomlar kıble tayini, namaz vakitleri ve hilal gözlemi eğitimi verecekti. Böylece Diyanet, 86 bin camide kıble tespiti yapılarak, “kıblesi hatalı camiler” konusuna netlik kazandırmıştı.
Camideki yazı hatalı mı?
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın tespit ettiği 86 bin caminin kıble yönünün hatalı olduğu konusu da akıllarda halen yer ediyor. 2016 yılında yaşanan bu kıble yönü skandalının ardından Diyanet, kıble tespiti konusunda daha dikkatli olmak ve uzman astronomlardan eğitim almak adına çalışmalara başlamıştı. Ancak, camilerdeki yazı süslemelerinin yapılırken, orijinaline sadık kalınıp kalınmadığı, özellikle modern camilerde ve tarihi camilerin restorasyonlarında ne tür önlemler alındığı, yeni camilerdeki yazı süsleme programlarının izin kontrolü konusunda soru işaretleri bulunuyor.
Bu konular hakkında daha fazla bilgi edinmek ve halkın merakını gidermek adına ilgili kurumların açıklama yapması bekleniyor. Karabük'teki KARES Alışveriş Merkezi camisinde yer alan Arapça "Leyli/Leyla" kelimesinin doğru mu yoksa yanlışlıkla mı yazıldığı merak konusu olmaya devam ediyor. (Esra Oğuzkağan Özkan)