Bir kentin hafızası o kentte yaşayanlar için niçin önemlidir? Bunu hiç düşündünüz mü? Düşünmedik diyorsanız bu yazımızı dikkatle okuyabilirsiniz? Bir toplumu geleceğe taşıyan manevi güç unsurları ve kaynakları vardır. Toplumu oluşturan bireyler sürekli olarak bu kaynaklardan beslenirler. Ortak kültürel değerler oluşturarak yaşanmış olanları koruma altına alırlar. Toplum geleneği böyle oluşur. Bu gelenek yeni değerlerle beslenerek kuvvet kazanır. O toplumu yaşanır kılar. Siz toplumu besleyen,gelenek oluşturan değerlere kaynaklık eden objeleri ortadan kaldırırsanız,onları yok ederseniz ortak hafızayı yok etmiş olursunuz. Böyle bir durumda geçmişini,belleğini kaybeden toplum kimliksizleşir. Adabını kaybeder. Bireyler kabalaşır. Birbirlerini tanıyamaz hale gelir. Toplumda kabalaşmayı önlemenin yolu; toplum toplum yapan manevi değerleri ön plana çıkarmak ortak hafızayı devreye sokmaktır. Bu noktada bize neler yardımcı olabilir? Tabii ki kent hafızasının açığa çıkmasına olanak sağlayacak unsurlar… Peki onlar nerede bulunur? Ortak geçmişi hatırlatan ve bir değer oluşumuna katkı yapan mekanlarda. Bu mekanlardan biri müzelerdir… Müzeler hafızaları canlı tutar. Dün ile bugün arasında bağlantı kurulmasını sağlar. Bakan gözlere güç ve kuvvet aşılar. Şimdi asıl mevzuya gelelim isterseniz…! Birkaç haftadır sosyal medyada Cumhuriyet Kenti Karabük’ü anlatan fotoğrafları paylaşıyoruz. Gerçekten ortak bir hafıza oluştu diyebiliriz. Bu da bizlerde sahiplenme ve yaşatma duygusunu harekete geçirdi. Cumhuriyet Kenti Karabük’te kent belleğinin merkezindeki mekan malumunuz bugünkü adıyla KARDEMİR’dir. Ya da eski adıyla Demir Çelik Fabrikaları… Bilindiği üzere kent bu merkezin etrafında şekillendi ve can buldu. İlk trenin geldiği 29 Kasım 1932’den beri bir canlılığın oluşmaya başladığını görüyorsunuz. Yani… Hafıza o kadar eskilere gitmiyor. Sonra sosyal donatılar boy göstermeye başlıyor. Önce evler kuruluyor. Sümerbank’ın kuruluşunu gerçekleştirdiği genel müdür,memur ve işçi evleri derken mekanlar birbir oluşuyor. İnsanların yaşantısına canlılık katma adına bunlara yeni sosyal mekanlar ekleniyor. Sosyal Bina,Mühendisler,Memurlar Kulübü,İşçi Lokali,Havuzlu Bahçe,Yenişehir Sineması ,Şehir stadyumu ,Yenişehir Demir Çelik İşçi Camii derken müthiş bir yapı topluluğu oluşuyor. Cumhuriyet Kenti Karabük’ün hafıza mekanları böylece bir bütünlük içinde geleceği kucaklamaya başlıyor. Ama bugün geleceği kucaklama noktasında çok büyük sıkıntıların yaşandığına tanık oluyoruz. Gerçekten bu kentin hafıza mekanları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya…
Gönderen
•Kent meydanına Karabük’ün önceki halinin küçük bir modeli yapılsa nasıl olur?
Veya en azından eski haliçinin maketi yapılsa…
Eski haliçindeki hayatta olan esnaflardan, fotoğraflardan yararlanılıp, dükkan dükkan, hatta ağaçlarına, çeşmesine, merdivenlerine, çantacılarına, düğmecilerine, ayakkabıcılarına, kasaplarına, pastahanesine, berberine, manavlarına, kırtasiyecilerine, muşambacılarına vs. kadar küçük bir haliçi kent meydanının bir köşesine yapılabilir. Belediye Fenişlerinin arşivlerinde de yerleşim planları vardır belki…