SAMSUN (AA) - İLYAS GÜN - Karadeniz Ziraî Araştırma Enstitüsü, başta fındık olmak üzere ziraî eserlere ziyan veren kahverengi kokarca (Halyomorpha halys) zararlısı ile biyolojik çaba için laboratuvarda üretilen Çin menşeli samuray arılarını tabiata salmaya başladı.
Fındık başta olmak üzere, birçok ziraî esere ziyan veren kahverengi kokarca zararlısı ile uğraş etmek hedefiyle Karadeniz Ziraî Araştırma Enstitüsü bünyesinde "Biyolojik Uğraş Laboratuvarı" oluşturuldu.
Laboratuvar ortamında üretilen 25 bin Çin menşeli samuray arısı, birinci olarak Artvin'de kahverengi kokarca ile biyolojik gayret emeliyle tabiata bırakıldı.
Enstitü Müdürü Doç. Dr. Kibar Ak, AA muhabirine, kahverengi kokarca zararlısının Türkiye'de birinci tespitinin 2017'de yapıldığını, 2018'de Doğu Karadeniz'de zararlının artmasıyla ekonomik kayıpların ortaya çıkmaya başladığını söyledi.
Kahverengi kokarca zararlısı ile ilgili çalışmalara 2018'de başladıklarını belirten Ak, "Tarım ve Orman Bakanlığı ismine çalışmaları enstitümüz yürütüyor. Çalışmamızı ekonomik olarak Karadeniz İhracatçılar Birliği finanse ediyor." dedi.
Kahverengi kokarca zararlısının ortaya çıkmasının akabinde birinci 3 yıl Artvin etrafında çok ağır olduğuna işaret eden Ak, "Diğer ülkelerde olduğu üzere bunun vakitle yayılacağını öngörüyorduk. Ortadan geçen vakit içinde Orta Karadeniz bölgesinde de ziyanlı yüksek popülasyona ulaştı." diye konuştu.
Ak, kahverengi kokarca ile gayrette kimi metotlar bulunduğuna dikkati çekerek şöyle devam etti:
"Bunlardan en çevreci gayretten bahsedecek olursak birincisi biyolojik gayrettir. Enstitümüzde kurulan laboratuvarda kahverengi kokarcanın yumurtalarını parazitleyen parazitoit (konukçusunun vefatına neden olan organizmalara verilen ad) üretimi yapılıyor. Tabiattan kahverengi kokarcanın erginlerini toplayarak laboratuvara getiriyoruz. Buraya getirdiğimiz kokarcanın erginlerinin yumurtalarını çoğaltıyoruz, üzerine de parazitoit, yani samuray arılarını bırakıyoruz. Yani samuray arıları çoğaltabilmemizin için en değerli kaynak, kahverengi kokarcanın yumurtalarıdır."
Parazitoitlerin bu yumurtaların üzerinde çoğaldığını aktaran Ak, "Doğu Karadeniz'de Hopa, Borçka ve Fındıklı'da yaklaşık 25 bin parazitoit salımı gerçekleştirdik. Bu, biyolojik gayret. Laboratuvarda üretilecek parazitoitlerin bundan sonraki yıllarda salımı yapılarak, kahverengi kokarcanın doğal düşmanlarını salarak uğraş yapmaya çalışacağız." sözlerini kullandı.
Ak, Türkiye'de kahverengi kokarca zararlısının popülasyonun yükselme eğiliminde olması nedeniyle öbür uğraş metotlarının da devreye sokulması gerektiğini kelamlarına ekledi.