Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Ziraî Yapılar ve Sulama Kısım Lideri Prof. Dr. Yusuf Demir, global iklim değişikliğinin Türkiye üzerindeki tesirlerine dikkat çekerek, 2025 yılı yaz aylarının ikinci yarısında önemli sıcaklık artışları, kuraklık, ziraî randıman kaybı ve su krizi yaşanabileceği ihtarında bulundu. Demir, lokal yöneticilerin ve halkın gecikmeden harekete geçmesi gerektiğini belirterek, "Yeni bir kurak periyot kapıda, acil ve esaslı tedbirler almak zorundayız" dedi.

"Kuraklık, ekosistemleri ve ömrü tehdit ediyor"
Prof. Dr. Yusuf Demir, Türkiye’nin iklim açısından riskli bir periyoda girdiğini belirterek, "Küresel iklim değişikliği bütün dünyada olduğu üzere ülkemizde de tesirini artırmaktadır. 2025 yılı yaz aylarının ikinci yarısında artması beklenen sıcaklıklar; kuraklık, orman yangınları, ani sel baskınları ve ziraî randıman kayıpları üzere tesirlerle hem ekosistemleri hem de insan ömrünü tehdit edecek boyutlara ulaşabilir" diye konuştu.
Demir, Türkiye’nin birçok bölgesinde göllerin ve ırmakların kurumakta olduğunu, barajlarda doluluk oranlarının süratle düştüğünü tabir ederek, "Dünya Meteoroloji Örgütü’nün datalarına nazaran Türkiye, 2040 yılı prestijiyle kuraklık riski en yüksek ikinci ülke pozisyonuna gelebilir" formunda konuştu.

"Tarımsal üretim önemli tehdit altında"
Düzensiz yağış ve sıcaklık artışının ziraî üretimi direkt etkilediğini söz eden Demir, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 2025 yılı kuraklık haritalarına işaret ederek, "Son aylarda İç Anadolu, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kuraklık alarmı veriliyor. Karadeniz ve Doğu Anadolu’daki bahar yağışları süreksiz rahatlama sağlasa da genel gidişat, ülke genelinde riski artırıyor" değerlendirmesinde bulundu.

"Yağışlarda önemli düşüş var"
2025 yılı kış mevsiminin olağanların altında geçtiğini hatırlatan Prof. Dr. Demir, "Kış mevsimi normali 205,3 mm iken, geçen yıl bu bedel 190,5 mm idi. 2025 yılında ise yalnızca 139,8 mm yağış ölçülmüştür. Bu düşüş, yağışların azalma eğiliminde olduğunu net halde göstermektedir" dedi.

"Büyükşehirlerde içme suyu riski var"
Avrupa Orta Vadeli Hava İddialarına nazaran yaz aylarında sıcaklık rekorlarının kırılabileceğini, yağışların ise daha da azalabileceğini söz eden Demir, "Metropol kentler başta olmak üzere birçok kentte barajlardaki su düzeyleri kritik seviyeye inebilir. Bu da içme suyu zahmetlerini beraberinde getirecektir" diye konuştu.

"2025, en sıcak yıllardan biri olabilir"
AB’ye bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi bilgilerine nazaran, 2024-2025 devrinin ‘tarihin en sıcak ikinci kışı’ olarak kayıtlara geçtiğini hatırlatan Demir, "Yaz aylarının ikinci yarısı için tehlikeli bir süreç bizi bekliyor. 2025’in 2023 ve 2024’e nazaran daha sıcak geçmesi çok mümkün. Bilhassa temmuz, ağustos ve eylül aylarında sıcaklık rekorlarının kırılması bekleniyor. Türkiye yeni bir kuraklık sürecinin içine girmiş durumda" tabirlerini kullandı.

"Tedbir alınmazsa besin güvenliği riske girer"
2020 sonrasında yaşanan kuraklık sürecine gereğince hazırlıklı olunmadığını belirten Demir, "2024-2025 kuraklığı buğdayda yüzde 11 ila 40 ortası kayıplara neden oldu. Bu durum besin üretimi ve besin güvenliği açısından önemli bir tehdittir" açıklamasında bulundu.

"Su kaynaklarının sürdürülebilirliği için radikal adımlar şart"
Demir, mevcut su kaynaklarının sürdürülebilirliği için bilhassa tarım ve endüstride bilinçsiz tüketimin önüne geçilmesi gerektiğini belirterek, "Tarımda su israfı çok yüksek. Bilimsel yollarla suyun yönetilmesi zarurî hale gelmiştir" dedi.
Yağış rejimindeki düzensizlik, kar yağışlarının azalması ve yeraltı sularındaki süratli düşüşe dikkat çeken Demir, "Yeraltı suları stratejik bir ehemmiyete sahiptir. Bugünkü azalışlar, gelecek yıllarda dilek edilmeyen sonuçlara yol açabilir. Bu suların korunması acilen ele alınmalıdır" ikazında bulundu.

"Gelişmiş ülkelerden örnek almalıyız"
Demir, gelişmiş ülkelerde yaygın olan su hasadı, gri su kullanımı ve su tasarrufu uygulamalarının Türkiye’de de yaygınlaştırılması gerektiğini söz ederek, "Bu sistemlerin lokal idareler eliyle projelere dönüştürülmesi ve öncelikli uygulamalar ortasında yer alması gerekiyor" dedi.
Demir, ayrıyeten yağışların mevsimsel olarak depolanması, yaz aylarına aktarılması konusunda acil aksiyon planlarının hazırlanması gerektiğini söyledi.

"Kuraklık sinsi lakin kalıcı bir afettir"
Kuraklığın tesirlerinin uzun vadede ve yavaş ortaya çıktığını vurgulayan Prof. Dr. Yusuf Demir, "Bu nedenle alınacak önlemlerin planlı ve etaplı olması gerekir. Verimli su kullanımı, kuraklığa sağlam bitki tipleri ve toplumsal farkındalığın artırılması ön hazırlık olarak ele alınmalıdır" sözlerini kullandı.

"Kriz değil, risk idaresi yapılmalı"
Demir, şöyle devam etti: "Meteorolojik, hidrolojik ve ziraî kuraklıklarda kriz devrinde alınacak önlemler sonlu yarar sağlar. Asıl olan, riski krize dönüşmeden yönetmektir. Bunun için su idare anlayışımızdan, su kullanım alışkanlıklarımıza kadar radikal değişimlere gitmeliyiz."
Demir, ırmak havzalarında kuraklık aksiyon planları oluşturulması, üretim deseninin çeşitlendirilmesi, erken ikaz sistemleri kurulması, basınçlı sulama ve kuraklığa sağlam eserlerin geliştirilmesi üzere uygulamaların artık kaçınılmaz olduğunu vurguladı.

"Su yoksa hayat da yok"
Türkiye’de bugüne kadar çok şiddetli kuraklık yaşanmadığını hatırlatan Demir, şunları söyledi:
"Ancak önümüzdeki süreçte bu şiddet artabilir. Su krizi ve besin güvenliği riskiyle karşı karşıyayız. Bu yüzden bugünden itibaren denizden su arıtma, gri su kullanımı, baraj ve gölet kapasitelerinin gözden geçirilmesi, susuzluğa sağlam tohumların teşviki, tarım sigortalarının güçlendirilmesi ve erken ihtar sistemlerinin kurulması kuraldır."

"2025-2026: Kritik periyoda giriyoruz"
"Uluslararası kuruluşların raporlarına nazaran Türkiye, 2025-2026 devrinde önemli kuraklık riski altındadır. Bu riskin; tarım, güç, su temini ve ekosistemleri tehdit ettiği belirtilmektedir" diyen Prof. Dr. Yusuf Demir, açıklamasını şöyle tamamladı:
"Su varsa ömür var. Su bittiği gün ömür da biter. Gelecekte yaşanacak savaşların ve krizlerin merkezinde su olacak. Bu nedenle, süratli, entegre, bilim temelli su idaresi planları kaçınılmazdır."