Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Trabzon ve Giresun’da son günlerde yaşanan heyelanların akabinde konuşan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Kara, bölgenin coğrafik yapısı itibariyle heyelan riski altında olduğunu belirterek "Yağmur ve kar yağışı üzere tabiat olayları yamaçların stabilitesini olumsuz etkiliyor. Bilhassa karların eridiği periyotlarda, toprağa daha fazla su sızıyor ve bu da heyelanların daha sık yaşanmasına neden oluyor" dedi.
Yağmur ve kar yağışı üzere tabiat olayları yamaçların stabilitesini olumsuz etkilediğine dikkat çeken Kara, "Doğu Karadeniz Bölgesi, bilhassa eğimli ve engebeli bir coğrafyaya sahip. Bu tıp yapılar, doğal olarak heyelanlar için bir taban oluşturuyor. Yağmur ve kar yağışı üzere tabiat olayları da yamaçların stabilitesini olumsuz etkiliyor. Bilhassa karların eridiği periyotlarda, toprağa daha fazla su sızıyor ve bu da heyelanların daha sık yaşanmasına neden oluyor" diye konuştu.
Yanlış arazi kullanımının da kıymetli bir faktör olduğunu söz eden Kara, "Yanlış arazi kullanımı da çok kıymetli bir faktör. Orman alanlarının kesilmesi ve bu alanların çay ya da fındık tarımına dönüştürülmesi, toprağın hassas istikrarını bozuyor. Bu da yamaçlarda toprak kaymalarına yol açabiliyor. Bilhassa karların erimesi ve şiddetli yağışların tesiriyle heyelanlar daha fazla meydana geliyor. Şiddetli yağışlar, derelerde yüksek akımlar oluşturuyor. Bu akımlar, yamacın alt kısmını (topuk) oyarak yamacı tutan kuvveti zayıflatıyor. Bu da heyelan riskini artıran bir öteki faktör. Derelerin çok akışı, yamaçların stabilitesini önemli formda etkileyebiliyor" halinde konuştu.
Depremlerin de heyelana neden olabileceğini belirten Kara, "Depremler de heyelanlara neden olabilir lakin bölgemizde daha fazla görülen faktörler, şiddetli yağışlar, karların erimesi ve eğimli arazi yapısı. Bunlar, heyelanların daha sık görülmesine neden olan ana etkenler. İnsan tesirini de unutmamak lazım. Bilhassa köy yollarının gereksiz yere yapılması, yamaç stabilitesini ve su drenajını olumsuz etkileyerek heyelanları artırıyor" sözlerini kullandı.
"Heyelan olaylarında artış yaşanıyor"
Bölgedeki heyelan olaylarında bir artış gözlemlendiğini söz eden Kara, "Bölgedeki heyelan olaylarında bir artış gözlemleniyor. Türkiye genelindeki heyelan olaylarının yaklaşık yüzde 25’i Doğu Karadeniz Bölgesi’nde meydana geliyor. Yamaçlarda yapılan yollar ve dikkatsizce yapılan inşaatlar, heyelanların sıklığını artırıyor. Bu nedenle, bu tıp olayları evvelce kestirim etmek ve tedbir almak çok kıymetli. Birinci olarak, riskli bölgelerin belirlenmesi gerekiyor. Jeolojik yapı, eğim, yağış durumu ve insan tesiri göz önünde bulundurularak bu bölgeler modellenebilir ve heyelan riski evvelden kestirim edilebilir. Mahallî idarelerin bu riskli alanlarda imar planı yapmaması, yol ağlarını buna nazaran planlaması ve halkı bilinçlendirmesi çok kıymetli. Ayrıyeten, insan tesirlerinin daha denetimli ve planlı bir halde yapılması, bu cins olayların sıklığını azaltabilir. Lokal idarelerin en değerli misyonu, heyelan riski taşıyan alanların imara açılmaması, bu alanlarda yapılaşmanın engellenmesi ve yol ağlarının bu duruma uygun biçimde planlanmasıdır. Ayrıyeten halkı bu mevzuda bilinçlendirmek, eğitici çalışmalar yapmak ve lokal halkı, heyelan riski konusunda daha hassas hale getirmek çok önemlidir" dedi.