Batı Karadeniz Bölgesi’nde yer alan vilayetlerin 20 yıllık ormancılık stratejilerinin belirlendiği çalıştayda konuşan Kastamonu Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Küçük, "Koruma alanları, ki biyoçeşitliliğin koruması, geleceğin sigortası, mevcut varlığın devam ettirebilmesi için gelecek jenerasyonlara aktarılması noktasında korunan alan varlığının ve sürdürülebilir orman idaresi için kaynakların artırılmasını hedefliyoruz" dedi.
Dünya Bankası dayanağıyla yürütülen "İklime Dirençli Ormancılık Projesi" kapsamında Türkiye ormancılığının sürdürülebilir halde yönetilmesi ve iklim değişikliğine karşı tedbirler geliştirilmesi maksadıyla çalışmalar sürüyor. Bu çerçevede Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda Orman Genel Müdürlüğü tarafından Kastamonu’da Türkiye Ulusal Ormancılık Programı (TUOP) Batı Karadeniz Bölgesi Çalıştayı gerçekleştirildi. Çalıştayda sürdürülebilir orman idaresi, iklim değişikliğiyle gayret, kırsal kalkınma, biyolojik çeşitliliğin korunması ve orman ekosistem hizmetlerinin devamlılığının sağlanması hususları ele alındı. Türkiye ormanlarının 2024-2043 yılları ortasındaki planlamasına ait uzmanlar görüşlerini bildirdi. Çalıştaya Batı Karadeniz Bölgesi’nde yer vilayetlerin kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve özel bölüm temsilcileri başta olmak üzere ormancılık bölümünün farklı paydaşları iştirak sağladı. Türkiye ormancılığının mevcut durumu global gelişmelerle birlikte kıymetlendirilerek tahlil teklifleri, stratejiler ve aksiyon planlarına dair görüş alışverişi sağlandı.
"Ormanların yanmasının müsebbibi vatandaş fakat söndürmeye gelince sadece Orman Genel Müdürlüğüne yükleniliyor"
Kastamonu Üniversitesi Merkez Sezai Karakoç Toplantı Salonu’nda yapılan çalıştayda konuşan Kastamonu Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Küçük, "Ormanlarımız yalnızca biyoçeşitlilik açısından değil, değer arz etmekte değil, birebir vakitte iklim değişikliğiyle uğraşta en kıymetli doğal kaynaklardan bir adedidir. Bu vesileyle ormanların korunması, sürdürülebilir idaresi ve gelecek nesillere sağlıklı bir formda aktarılması ismine çalışmalar yürütülüyor. Önümüzdeki 20 yılın planlanması ismine ortak akıl ve istişaresiyle geleceği planlama noktasındaki fikirleri bu çalıştay vesilesiyle çok değerli ve ehemmiyet arz ediyor. Orman kaybını bilakis çevirmek yani azaltmak bilhassa 70’li yıllardan sonra Stockholm mukavelelerini hatırlayan. Dünyada önemli bir tahribat vardı. Daha sonra bir ekip devam eden kontratlar oldu lakin hala devam eden bir azalma kelam konusu. Türkiye ormancılığında orman varlığının artması sahiden değerli, birçok ülkede maalesef orman kaybı yaşanıyor. Bunu aksine çevirmeyi bir gaye olarak belirlenmiştir. Orman temelli yararlarda artış yani ormanlardan faydalanırken bunu daha katma pahalı çeşitlendirebilir miyiz? Yani eser ve hizmet dalı noktasında sonuncu olarak katma pahalı eserler noktasında bunu daha fazla insanların, paydaşların beklentilerini karşılayacak biçimde arttırabiliriz. Bir oburu muhafaza alanları, ki biyoçeşitliliğin koruması, geleceğin sigortası, mevcut varlığın devam ettirebilmesi için gelecek nesillere aktarılması noktasında korunan alan varlığının artırılması, sürdürülebilir orman idaresi için kaynakların artırılması öbür gayelerden bir tanesi. İdare çerçevelerinin güçlendirilmesi ve işbirliği ve uyum. Ormanları sadece Orman Genel Müdürlüğü tek başına yönetemez. Sahip çıkmadığında ülkemizin doğal mirası, insanlığın doğal mirası diyoruz lakin tek başına bu yükü Orman Genel Müdürlüğüne yüklemek de hakikat değil. Ormanların yanmasıyla bir arada yanmadan müsebbip vatandaş lakin söndürmeye gelince sadece Orman Genel Müdürlüğüne yükleniyor. Münasebetiyle bu biyoçeşitlilik, bu doğal kaynak hepimizin, bu miras bizden evvelkilerden bize devredilmiş bir miras. Münasebetiyle bizim bunu koruyup gelecek jenerasyonlara da aktarma üzere bir görevimiz kelam konusu. Bu manada bütün kurumları, özel bölüm, STK, üniversiteler, kooperatifler, dernekler, sendikalar, iş dünyası kim olursa tamamı işbirliği ve uyum içerisinde el birliğiyle bu sürecin içerisinde olması gerekiyor. Bir ülkenin dünya standartlarında orman varlığı açısından kabul edilen ortalaması yüzde 30’un üzerinde ormanı olmasıdır. Türkiye’de bu orana ulaşmış durumdadır" dedi.
"Biyoçeşitlik noktasında birtakım çeşitler adaptasyonu sağlayamayacak ve yok olacak"
İklim değişikliğinden ekosistemlerin etkilendiğini belirten Küçük, "Özellikle ekstrem hava olaylarına karşı karşıya çok yağışlar oluyor ve çok aşırı kurak dönemler oluyor. Uzun dönemler oluyor. Olağan ekosistemi üzerindeki tesirleri, orman yangınları artık dönem kalmadı. Aralık ayında Amerika’da orman yangını yaşadık ve biyoçeşitlik noktasında da yeniden kimi cinsler adaptasyonu sağlayamayacak. Ortadan kalkınması öngörülüyor. Bu noktada iklim değişikliğiyle gayrette olmazsa olmazlardan birisi ormanlarımızı müdafaaya yönelik hepimize görev düşüyor. Böcek istilalarında ve popülasyonlarında ziyanlı böceklerde patlamalar öngörülüyor. Kuraklık kaynaklı kurumalar, malumunuz ve büyük ve şiddetli yangınlar ve bilhassa Türkiye ormancılığın da hoş uygulamalar var. Çeşitli projeler var, bu projelerin daha da yaygınlaştırılması gerekiyor. Bunları yapmak kolay değil. İklime dirençli orman kurma, oturduğumuz yerde kimi şeyleri çok kolay konuşabiliyoruz lakin alanda uygulaması da lazım" diye konuştu.
"Örtü yangınlarından zirve yangınlarına dönüşleri gördük"
Orman yangınları konusunda vatandaşlarda şuur oluşturulmasının kıymetine değinenn Prof. Dr. Küçük, "Toplumun nasıl sarsıntıyla bir arada yaşama alışkanlığı varsa yangınlarla da yaşayacak. Türkiye ormanlarına sahip olduğu orman eko sistemleri, yangını adapte olmuş sistemlerden bir tanesi. Kızılçam ormanlarını kabul etmemiz lazım lakin bu ziyanı en aza indirme ismine elbette uğraşlar devam ediyor. Şunu gördük, artık evvelce örtü yangınları yüklüyken örtü yangınlarından zirve yangınlarına dönüşleri gördük. Zira yanıcı unsur yoğunluğu kurak dönemler, şiddetli rüzgarlar, örtü yangınlarını artık çok kısa müddette zirveye dönüştürdü. Zirve yangınlarına sebep oluyor. Zirve yangınları daha şiddetli zirveye yangınlarına, büyük yangınlara dönüştürerek artık çabada zorluğu artırıyor. 40 km, 50 km rüzgarlar oluyor. Artık 30 kilometreden sonra oluşan rüzgarlar kritik rüzgarlar. Denetim altına almakta zahmet yaşadığımız rüzgarlar. 100 kilometre rüzgar var, otomobil üzere gidiyor. Helikopterler, uçuramıyorsunuz, tesirli atış yapamıyorsunuz, yangın uçakları gidiyor. Münasebetiyle yangın rejiminde değişiklikler kelam konusu" biçiminde konuştu.
"Batı Karadeniz’deki ormancılık ve kesim paydaşları için ortak hareket gayesindeyiz"
Kastamonu Orman Bölge Müdürü Hasan Yaslıkaya ise, "Batı Karadeniz Bölgesi’ndeki ormancılık ve kesim paydaşları için ortak bir rehber oluşturmak, kamu kurum ve kuruluşlarının kendi strateji hareket planları uygulamalarına eşgüdüm sağlamak, ülkemizin ekolojik, ekonomik, sosyokültürel istikametten farklılıklarını azaltmak, ormancılık kesiminin problemlerine tahlil teklifleri geliştirmek, paydaş katılımcılığının etkileşimini geliştirmek gayesindeyiz" tabirlerini kullandı.
Türkiye Ulusal Ormancılık Programı hakkında iştirakçilere yapılan çalışmalar hakkında bilgiler veren Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özden Görücü ise, "Ulusal Ormancılık Programı’nın Batı Karadeniz Bölgesi’nin bilhassa bulunması gereken 4 değerli ayağını daima birlikte oluşturmaya çalışacağız. Teknik, biyolojik, ekonomik ve toplumsal boyutlarını değerlendireceğiz. Kastamonu toplantımızdan sonra Erzurum, Bursa ve Trabzon ile birlikte son olarak Ankara’da yapacağımız çalıştayla tamamlayacağız. Türkiye Ulusal Ormancılık Programı’nın aslında oluşmasının temel ayaklarından bir tanesi iklim değişikliği ile çabadır. Ülkemizin şu anda da gündeminde olan ve mecliste bekleyen İklim Kanunu da bunun bir çıktısı olarak yansıyacaktır" dedi.
Konuşmaların akabinde bahsin uzmanları tarafından sunumlar yapılarak, görüş alışverişinde bulunuldu. Çalıştaydan elde edilen çıktılar ise Türkiye’nin uzun vadeli ormancılık vizyonunu belirleyecek Türkiye Ulusal Ormancılık Programı’nın hazırlanmasında kıymetli bir temel oluşturacak. Program kapsamında çalıştayların 9 bölgede yapılacağı öğrenildi.