Taş baskıdan bilgisayara gazeteciliğin serüveni... 21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü'nde Karabük’te ve Türkiye'de gazeteci olmak... Karabük’te gazetecilik yapmış ahirete göçmüş olan tüm gazetecileri rahmetle anıyoruz.
Karabük’te Gazetecilik yapmak zor olduğu kadar da kolaydır.
Gazeteciliğin bir çok koşulları var tabi ki…
Bu koşullara uyan gazetecilerimize selam olsun.
İnsanoğlunun dünyadaki serüvenine baktığımızda aslında dünyanın en iki uzak noktasında yaşayan insanların toplumların ortak konusu hep aynıydı: "Haber"
Haber ve haber değeri insanın Hz Adem'den bu yana süregelen zaman içindeki yolculuğunda hep var olmuş, kişiler toplumlar çağlar değişse de değeri artarak devam etmiştir.
Yüzyıllar boyu içerisinde insan çevresinde ne olduğunu bilme, haberdar olma gibi temel bir dürtüye sahiptir. Bu dürtü insanın olan-bitenlerin farkında olma açlığı olarak tanımlanmıştır. Ve bu açlık artarak devam etmiştir.
İnsanoğlu yaşam süresince olaylardan haberdar olmak, hadiselerin etkisinden kendisini koruyabilmek, birbirleriyle maddi manevi bağ kurabilmek için her zaman bir bağa ihtiyaç duymuştur.
İşte gazete ve gazetecilik toplumların gereksinim duyduğu bu ihtiyacı haberleştirmek suretiyle bir sistem haline getirmiştir.
İlk ve Orta Çağlarda, Roma İmparatorluğu'ndaki örneğinde olduğu gibi “tellalların” kendilerine verilen iletileri kalabalıklara sözlü olarak aktardığı görülmektedir.
Dünyanın en eski gazetesi yaklaşık 2150 yıl önce Roma İmparatorluğu’nda Acta Diurna adıyla çıkartılmıştı.
İmparator Diurna tarafından çıkartılan bu gazete, günlük gazete olduğu kadar bir resmi gazete kimliğine de sahipti.
Tarihçilerin bildirdiğine göre Julius Caesar bir taş ya da metal üzerine işlenmiş olan Acta Diurna bültenini, Roma'da yaşayanlar için yayımlamıştı.
800 YIL SONRA İLK GAZETE: KAİYUAN ZA BAO
Acta Diurna'nın yayımlanmasından 800 yıl sonra tarihler 713 yılınını gösterdiğinde Çinli Tang Hükümdarlığı, ipek üzerine yazılmış olan Kaiyuan Za Bao adlı haber bültenini yayımladı. İmparatorluk Sarayında birçok memurun abonesi olduğu gazete, günlük politik ve yerel haberler yapmaktaydı. Hazırlanan bu gazetelerin kopyaları taşraya da gönderilirdi. Elle ipek üzerine yazılmış bu gazete 713-734 yılları arasında yayınlanmıştır.
GAZETENİN VE GAZETECİLİĞİN ASIL SERÜVENİ
17. yy ile birlikte tacirlere, bankerlere ve gemicilere haber sağlayan bir araç olan ve özellikle onların bu anlamdaki gereksinimlerini karşılamak amacıyla ortaya çıkan haber mektupları, gazeteciliğin doğuşunda ve gelişmesinde çok önemli bir rol oynamıştır.
İlk gazetelere yönelik bilgiler farklı olmasına karşın birçok kaynak iki önemli gazete dikkat çekmektedir.
Bu açıdan gazetenin ve gazeteciliğin asıl serüveni ise 1605 yılında gerçekleşti.
Antwerp’te ticari bültenden doğduğu düşünülen ve haftalık gazete olan Niuewe Tijdingen ile Bremen yakınlarındaki Augusburg’da 1609’da yayımlanan Avis Relation Oder Zeitung’un adları geçen iki önemli gazetedir.
Johann Carolus Fransa'nın Strasbourg şehrinde Relation aller Fürnemmen und gedenckwürdigen Historien'in ilk sayısını yayımlayarak dünyanın okunan ilk gazetesini yayımlamış oldu.
İngiltere’de 1665’te çıkarılan “Oxford Gazzette” ile ilk Amerikan gazetesi “Public Occurrences” (ki sadece bir sayı çıkmıştır) İngilizce yayımlanan ilk gazeteler arasında yer alırken ilk İngilizce günlük gazete ise 1702’de yayımlanan “The Daily Courant” sayılmaktadır.
.jpg?){kind=link}
ABD'NİN İLK GAZETESİ: PUBLİCK OCCURRENCES, BOTH FOREİGN AND DOMESTİC
Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk gazetesi olan Publick Occurrences, Both Foreign and Domestick, 1690 yılında Benjamin Harris tarafından piyasaya sürüldü.
GAZETECİLİĞİN MESLEK HALİNE GELMESİ
Gazetelerin gelişerek daha geniş bir coğrafyaya yayılması içerik ve haber değeri açısından daha büyük öneme sahip olması ve buna paralel olarak bir meslek haline dönüşmesi ise Endüstri Devrimi ile birlikte olmuştur.
18. yüzyıldaki Fransız ve Amerikan devrimleri sonrası kilisenin de etkisini yitirmesiyle ekonomik ve toplumsal alanlardaki değişimler süreci hızlandırmış iletişim alanında devrimci değişimlere neden olmuştur.
Zira krallıkların ve kilisenin etkisini yitirmeye başlaması fikirlerin daha özgürce ifade edilmesini, sansürün ve ifade özgürlüğüne yönelik baskıların azalmasını ve bunlara paralele olarak ta gazetelerin ve gazeteciliğin gelişimini beraberinde getirmiştir.
Çağdaş gazete modeli ise 19, Yüzyılla birlikte özel bir okuyucu kitlesine yönelik yayın yapma yerine daha geniş kitlelere hitap eden yeni bir iş modeli haline dönüşmeye başladı.
Gazeteler daha önceki 100-150 yıllık bir oldukça küçük bir kesime hizmet verirken okur-yazarlık oranının artması ve eğitim seviyesinin yükselmesi, nüfusun daha büyük bir kesiminin yaşam şartlarında ve ekonomik durumlarında yaşanan önemli değişimler Gazeteciliğin serüveninde bambaşka bir çığır açmıştı.
Çünkü gazeteler bu değişime yönelik olarak iş modellerini değiştirdiler. Daha geniş bir okuyucu kesimine yönelik eğlence, spor,
karikatür vb. yayınlara yer vererek okuyucuların ilgisini çekecek yeni formatlarda yayına başladılar
20. YÜZYIL VE MODERN GAZETECİLİK
20. yüzyılla birlikte gazeteler ve gazetecilik kurumsal ve teknolojik anlamda kendini topluma kabul ettiren saygın bir kitle iletişim aracı haline dönüştü. 1920’lerde radyo ve 1950’lerde televizyonun yanısıra yine o yıllarda hayarımıza giren ancak esas olarak 1970’lerden sonran yaygınlaşan bilgisayar ve bilgi işlem teknolojileri bu gelişimin adeta fitilini ateşledi.
Ancak 1950’ler insan hayatında daha önce hiç görülmemiş bir değişime de sahne olacaktır.
Televizyonun evlerine girmesiyle birlikte milyonlar için farklı ve daha ilginç bir dünyanın cazibesine kapılması kaçınılmaz oldu.
Zira televizyonla birlikte toplumun aktif olmayan kesimi yani sıradan, ama çok büyük bir kitle habere, bilgiye bu yeni araçla ulaşmaya başladı.
Televizyonun renklenmesi, piyasaya portatif radyoların çıkması hatta otomobillerde radyonun yer alması türü gelişmeler gazetelerin de giderek renklenmesi, görsel öğeleri ön plana çıkarması habere olan cazibeyi daha da artırdı.
21 EKİM DÜNYA GAZETECİLER GÜNÜ NEDİR?
.gif?){kind=link}
Peki 21 Ekim 2020 Dünya Gazeteciler günü neden kutlanır?
21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü, ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval gazetesinin 21 Ekim 1860 tarihinde yayına başlamasına dayandırılarak bugün de kutlanmaktadır.
TÜRKİYE'DE GAZETECİ OLMAK!
Demokrasinin tam anlamıyla işlediği ülkelerde gazetecilik oldukça itibarlı bir meslektir.
George Orwel’ın “Gazetecilik birilerinin yazılmasını istemediği şeyleri yazmaktır. Geri kalan her şey halkla ilişkilerdir!” sözü günümüz gazeteciliği için de ibretliktir.
Ne yazık ki günümüzde eli kalem tutan gazeteciler ya güce teslim olmuştur ya da başında demokrasi kılıcı sallanmaktadır.
Oysa muhalif gazeteciler için gazetecilerin birinci önceliği özgür yazabilmek ve özgür kalabilmektir.
Türkiye ne yazık ki son 5 yıldır ‘basını özgür olmayan’ ülkeler kategorisinde üst sıralarda yer almaktadır.
Washington merkezli Freedom House’un 2010 yılına dair ‘Dünya Basın Özgürlüğü’ listesinde Türkiye, 196 ülke arasında 106. sırada yer alıyordu. Basını ‘kısmen özgür’ olan ülkeler arasındaydı. Bu oran 10 yılda 57 basamak birden gerilemesiyle Angola, Myanmar, Çad ve Zimbabve’nin bile gerisinde kalınmasına yol açtı.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin tespitlerine göre de 1923’den günümüze kadar elli altı gazeteci öldürülmüş olması, gazetecilerin hala “susturma” siyasetinin hedefi olmaya devam ettiklerini göstermektedir.
Öte yandan Türkiye’deki gazetecilerin en az yüzde 30’u, 21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü’ne ‘işsiz’ giriyor!
Tüm bu olumsuz koşullara rağmen, yine de mesleklerini gerçek anlamda yapmaya çalışan meslektaşlarımızın 21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü'nü kutlarız. (Kaynak: Milli Gazete)